Islık dili; parmak, dil, diş, dudak ve yanaklar yardımıyla oluşan “ıs­lık”ın, kelime değeri kazanmasıyla kurulan iletişim sisteminin adıdır.

Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi­nin dağlık ve engebeli yapısı özellik­le konut yerleşimlerinin birbirinden uzak olmasına yol açmış, dolayısıyla bölge insanı günlük hayattaki iletişi­mini, uzaktan uzağa ıslığın çıkarmış olduğu yüksek ses hacminden yarar­lanmak suretiyle gerçekleştirme yolu­nu bulmuştur.

Günlük hayatın ihtiyaçlarının kar­şılanmasında işlevsel olan ıslık dili, böylece insan yaratıcılığının bir ör­neği olup ezgisel ve ritimsel niteliği ile de estetik bir boyut kazanmakta­dır. Islık dili, kullanıcılarının kültürel kimliklerinin belirgin bir parçasıdır ve ilgili topluluk tarafından kültürel kimliklerinin yansıması, kişiler arası iletişim ve toplumsal dayanışmanın pekiştirici unsurlarından biri olarak görülmektedir.

Günümüzde Türkiye’nin Doğu Kara­deniz Bölgesinde 10.000’e yakın insa­nın ıslık dilini konuşabildiği ve/veya anlayabildiği tahmin edilmektedir. Islık dilinin, başta Giresun ili ve özel­likle Çanakçı ilçesinde olmak üzere, Ordu ve Gümüşhane’nin kırsal alan­larında yaşayan topluluklar tarafın­dan yaşatıldığı gözlemlenmiştir.

Unsur, herhangi yaş ve cinsiyet ayrımı olmaksızın kadın, erkek, yaşlı, genç, çocuk olmak üzere top­lumun tüm kesimlerince kültürel bir ifade aracı olarak uygulanmaktadır. Unsurun uygulayıcıları günlük ha­yatlarının önemli bir bölümü doğada geçen tarım topluluklarıdır. Bunların yanı sıra, unsurun yaşatıldığı alanda­ki valilikler, kaymakamlıklar, beledi­yeler, üniversiteler, muhtarlıklar idari ve finansal katkılarıyla; Çanakçı İlçesi Halk Eğitim Merkezi eğitim program­larıyla; Kuşdilini Yaşatma Kültür ve Turizm Derneği ise gerçekleştirdiği proje ve etkinlikleriyle unsurun ko­runmasında aktif rol almaktadır.

Bir iletişim sistemi olarak geliştirilen ve sürdürülen unsur, insanoğlunun ken­dini ifade tarzının farklı örneklerinden biri olarak bilişsel zenginlik ve kültürel çeşitliliğe katkıda bulunur. Bilimsel araş­tırmalarla kanıtlandığı üzere; ıslık dilini kullanan insanların beyinlerinin hem sağ hem de sol loblarını eşit derecede kulla­nabilmesinin insan yaratıcılığına olumlu katkısı olduğu ilgili topluluk tarafından düşünülmektedir.

Islık Dili, 4-9 Aralık 2017 tarihleri arasında Güney Kore’nin Jeju Adası’nda gerçekleştirilen Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetlerarası Komite 12. Olağan Toplantısı’nda ülkemiz adına UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine kaydettirilmiştir.

Kaynak: “Islık Dili / Whistled Language” başlıklı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanan broşür.