Kars yöresel yemekler listemize, Kars’ın en meşhur lezzetlerinden Hengel yemeği ile başlıyoruz. Anadolu’nun farklı yerlerinde hıngal ya da hınkel olarak da bilinen yemek aslında bir çeşit mantı. İnce açılan hamur üzerine yoğurt döküldükten sonra, üzerine kavrulmuş soğan ekleniyor. Elbette yapılışı anlatımı kadar kolay değil; ancak tadı görünüşünden çok daha güzel olduğunu söyleyebiliriz.
Kete denince akla geleneksel bir Anadolu lezzeti gelebilir; zira birçok şehirde farklı türleri yapılıyor. Kars ketesi kendine has şekli ve lezzetiyle benzerlerinden biraz ayrılıyor. Oldukça az bir malzeme ve kolayca yapılabilen kete, kendine has bir lezzete sahip. Hamur işi kategorisinden Kars’ın en dikkat çeken yemeği keteyi, çayla birlikte yemenizi tavsiye ediyoruz.
Kaz eti, artık adı Kars ile özdeşleşmiş meşhur bir et. Oldukça sağlıklı olan et aynı zamanda yüksek lezzete de sahip. Kaz etinin suyuyla hazırlanan pilavla bir arada sunulduğunda ise, gerçek bir lezzet şöleni ortaya çıkıyor. Kaz etini sevmeyenler için, yalnızca et suyu ile pişirilen pilav da bir diğer seçenek olabilir.
Kars yöresel yemekler listemizde yer alan önemli bir diğer lezzet olan Kars ketesi, yöresel halkın sık sık yaptığı hamur işlerinin başında geliyor. İnce ince açılan 5-6 yufka araları yağlanarak rulo yapılmasıyla, yumurta sürülerek pişirilen katmer, şekil olarak da diğer katmerlerden farklı. Günün her saatinde yiyebileceğiniz katmeri, yanında güzel bir çayla, ya da soğuk bir hoşafla yiyebilirsiniz.
Karslıların genellikle kış aylarında daha çok yaptığı ve tükettiği yemek olan haşıl, lezzetinin yanı sıra oldukça sağlıklı bir yemek. Buğdaydan hazırlanan bulgurla yapılan yemek, üzerine tereyağı ve sarımsaklı yoğurt döküldükten sonra servis ediliyor. Görüntüsüyle gözünüze hitap ettiği kadar, lezzetiyle midenize hitap edeceğinden de emin olabilirsiniz.
Kars mutfağını yazarken, hamur işi ve et yemeklerinden bahsedip de çorbalardan bahsetmemek olmaz. Soğuk kış aylarında içinizi ısıtacak hörre çorbası, Kars mutfağının en bilinen lezzetlerinden. Un, tereyağ ve salça ile hazırlanan çorba, karabiber ya da pul biber ile de tercih edilebilir.
Kars’ın dünyaca ünlü meşhur lezzeti olan Kars gravyeri, yani diğer adıyla Kars kaşarını yemeden önce iki kez düşünmelisiniz; çünkü Kars’ta yediğiniz kaşarı başka bir yerde yemeniz mümkün değil. Dünyanın pek çok noktasına satış yapan Karslılar, büyük bir pasta görünümündeki kaşar peynirini üçgen olarak dilimliyor ve kahvaltıdan, şarap sofralarına kadar taşıyor. Lezzetiyle bilinen Kars Gravyeri, zahmetli yapımı nedeniyle oldukça kıymetli ve değerli.
Türkiye’de böreğin her türlüsü sofralarda yerini alıyor. Sabah kahvaltısından, çay saatine, akşam yemeğinden, özel günlere her daim sevilerek yenilen börek, Kars mutfağının da vazgeçilmezlerinden. Normal bir börekten çok farkı olmayan böreğin lezzetini sağlayan en önemli şey ise, meşhur Kars gravyeri ile yapılması.
Sofraların meşhur etli sulu yemeklerinin başında gelen sulu köfte, Kars sofralarının vazgeçilmezlerinden. Küçük küçük şekilde ufalama köftelerin katıldığı patatesli soğanlı yemek, isteğe göre farklı sebzeler veya pirinç eklenerek de yapılabiliyor. Dilerseniz tek başınıza yiyebileceğiniz yemeği, yanına ya da bulgurla da yiyebilirsiniz.
Kars sofralarından yerini alan en güzel pilav çeşitlerinden birisi olan erişte pilavı, et yemeklerinden, sebze yemeklerine her yemeğin yanına yakışan oldukça lezzetli bir pilav. İsteğe göre et suyuyla da yapılabilen erişte, üzerine tereyağı ve yoğurt döküldüğünde de harika oluyor.
Et yemeğini sevenlerdenseniz, Kars’ın meşhur et yemeği ekşili eti de fazlasıyla seveceğinize eminiz. Kuşbaşı şeklinde kesilen etlerin, domatesli soğanlı suda haşlanmasından sonra, üzerine yumurtalı terbiyesi yapılarak pişirilen yemek, oldukça güzel bir lezzete sahip. Akşam yemeği sofralarının vazgeçilmezi olan ekşili eti denemediyseniz mutlaka tadına bakmalısınız.
Kars mutfağında yer alan lezzetli hamur işlerinden biri olan feselli, içerisine yağ sürülen yufka ya da el açması hamurun tavada kızartılmasıyla yapılıyor. İsteğe göre sac üzerinde de pişirilebilen feselli, pratik olması nedeniyle özellikle sabah kahvaltılarında yer alıyor. Dilerseniz içerisine başka malzemeler katarak da yapabileceğiniz feselliyi, tazecik demlenmiş bir çay ve zeytin, peynirle severek yiyeceğinize eminiz.
Kebabın en güzel hallerinden biri olan şiş kebap, kuşbaşı etler kadar kesilen domates ve biberlerin, etlerle beraber sıra sıra çöpe dizilmesiyle yapılan kebap, tencerenin içerisinde tereyağı ile birlikte pişiriliyor. Oldukça lezzetli olan et yemeği genellikle, yanında pilavla ya da lavaş üzerine konularak servis ediliyor.
Kars mutfağında kavanozlarda görebileceğiniz her evin vazgeçilmezlerinden olan sarı yağ, aslında tereyağının kaynatılarak süt ve köpükten ayrılmış sade hali. Genellikle yemeklerde kullanılan konserve ürün, pilavlara da harika bir tat veriyor. Kars sarı yağı olarak satın alabileceğiniz ürünü, Kars’ın pek çok yerinde bulabilirsiniz.
Yöresel mutfaklardan bahsederken, sofraların kıymetlisi, doyurucu yemeği çorbalardan bahsetmemek olmaz. Kars yöresel yemekler listemizde yer alan kesme aşı çorbası, Erzurum’dan, Konya’ya Türkiye’nin pek çok ilinde sevilerek tüketiliyor. İçerisinde mercimekten, ince hamurlara ve hamur toplarına kadar doyurucu birçok malzemenin yer aldığı çorba, aş çorbası olduğu için tek yemek olarak da tüketilebiliyor.
Samsun’da Ziron, Kars’ta Siron ya da Silor. Her yörede farklı farklı isimlerle bilinen bu yöresel yemek, lezzetiyle adından sık sık söz ettiriyor. Hazır olarak satılan siron hamuru ya da elde açılan yufkaların teker şeklinde sarılmasıyla yapılan yemek, fırında pişirildikten sonra üzerine sarımsaklı yoğurt ya da isteğe göre biberli sos dökülerek servis ediliyor.
Nohut ve etin birbirine en çok yakıştığı lezzetlerden biri olan, piti kebabı, sadece Kars’ın değil aynı zamanda Iğdır’ın Iğdır’ın da sevilen yöresel yemeklerinden. Haşlanan nohutlarla kuşbaşı dilimlenmiş etlerin buluştuğu meşhur kebap, ince ince kesilmiş ve kızartılmış yufkalarla birleştikten sonra, üzerine yoğurt döküldüğünde harika bir tat ortaya çıkıyor.
Kars’ın meşhur gravyerinden sonra en çok bilinen bir diğer ürünü de şüphesiz ki, her derde deva organik kars balıdır. Kafkas arısı da denilen, Kars ve Ardahan Ardahan bölgesinde ki yaylalardan polen toplayan arılar, yöreye özgü binlerce çeşit bitki ve çiçeğin değerli polenlerini içinde barındırıyor. Oldukça faydalı olan Kars balını, Kars’ta yer alan satış noktalarından alabileceğiniz gibi, internette yer alan güvenilir firmalardan da satın alabilirsiniz.
Anadolu’nun neredeyse her yöresinin mutfağında yer alan helvalar, özellikle kış aylarında sık sık tüketiliyor. Kars mutfağında yer alan helva da, meşhur umaç helvası. Normal un helvasını sevenlerdenseniz, Kars’ın umaç helvası da tam size göre. Zira normal un helvasından farklı olarak sadece süt eklenen helva, oldukça lezzetli.
Kars’ın sevilen pratik tatlılarından hasuda, Sivas yöresinde de sıklıkla yapılıyor. Genellikle lohusalara da yedirilen tatlı, unla yapılan oldukça lezzetli tatlılardan biri. Unun kavrulmasıyla yapılan tatlı, isteğe göre pekmez eklenerek de yapılabiliyor.