Hatay Yöresel Yemekleri

Fellah Köftesi

Fellah köftesi yemeği daha çok Hatay ve çevresinde bilinen şehrin en önemli yemeklerinden biridir. Tıpkı oruk gidi ince bulgurlarla hazırlanan Fellah köftesi, minik top haline getirilerek önce haşlanıyor. Ardından haşlanmış sudan çıkarıp sarımsak ve domates ile hazırlanan sosa bulanarak afiyetle yeniliyor. İsteğe göre üzerine yoğurt da ekleyebilirsiniz.

•  

Biberli Ekmek

İster kahvaltılarda tüketin, ister gün ortası aperatif niyetine. Kimileri de evlerinde bolca yapıp yaz aylarında pikniğe giderken yanlarında götürüyor. Bu küçük gibi görünen fakat bir ısırık alındığında içerisinde ne kadar büyük bir tat olduğu anlaşılan biberli ekmek tıpkı bir lahmacun ve pizza gibi fakat onlardan ayrılan özel sosu ve susam taneleri ile kendine has özel bir kitlesi olduğunu kanıtlıyor. Baharat, biber, salça, biber ve soğan ile hazırlanan biberli ekmek, Hatay’da neredeyse her evin kahvaltı masalarını tamamlayan bir yiyecek türüdür.

•  

Hatay Usulü Kâğıt Kebabı

Hatay usulü kâğıt kebap yemeğini önce bir diğer kebaplardan ayırmak gerek. Yöreye has, Hatay ve çevresinin tüm mutfak kültürünün bir harmonisi olarak ortaya çıkan kâğıt kebap, Hatay mutfağının önde gelen yemeklerinden biridir. Bu yemeğin türü her ne kadar Arap mutfağına dayansa da, Hatay da bu mutfaktan etkilenmiş ve kendi zenginliklerini de katarak ortaya şahane bir lezzet çıkarmıştır.

•  

Belen Tava

Hatay gezilerinde mutlaka ama mutlaka denenmesi gereken bir lezzet olan belen tava, ekmeğinizi banarak doya doya yiyebileceğiniz hatta tavayı sıyırabileceğiniz lezzette bir yemek. Yalnızca bir belen tava yiyerek bile günü çıkarabilirsiniz. O kadar ki lezzetli ve doyurucudur. Hatay’ın en yüksek ilçesi olan Belen’de ortaya çıkan bu lezzet bugün ilçe sınırlarını aşmış Hatay’dan dışarı çıkarak tüm ülkenin aranan yemeklerinden biri olmuştur.

•  

Ekşi Aşı

Hatay mutfağında kendisine sıkça rastlarız. Ekşili aş yemeği Hatay’ın geleneksel lezzetlerinden biridir. Bu zengin mutfağın içerisinde özel bir yeri olan ekşili aş yemeği kimilerine göre bir ana yemek iken, kimilerine göre başlangıç veya kapanış yemeği olarak bile tercih edilebilir. Bununla birlikte öğlen veya akşam yenilebiliyor. Yalnız içeriğindeki bulgur nedeniyle hem besleyici hem de doyurucu olduğundan, akşam yememenizi tavsiye ederiz.

•  

Tuzda Et Tavuk

Tuzda tavuk mu olur dediğinizi duyar gibiyiz. Hatay’a özgün olan bu yemek türü, bildiğiniz ev yemeği tuzundan bir çember içine alınan tavuk ile uzun saatler pişirildikten sonra afiyetle yeniyor. Tavuğun içerisini iç pilavla dolduruyorlar ve tamamı tuzla kaplanmış bir tepsi içerisinde uzun saatlerce pişirilerek servis ediliyor. Bu durumda evdeki tuz stoklarının biteceği su götürmez bir gerçek.

•  

Firik Pilavı

Firik pilavını eminiz hepiniz seveceksinizdir. Bu yemek türü Hatay’da sıklıkla pişirilen yemeklerden biridir. Hataylı annelerin evlerinde her zaman yemeklerinde firik pilavına yer veriyorlar. Şehrin hemen her restoranında ise günün her saati firik pilavı ile karşılaşabilmek mümkün. Üstelik yeni yapılmış ve dumanı üstünde!

•  

Haylan Kabağı (Sıyırma Kabak) Dolması

Haylan kabağı yemeğini daha çok Gaziantep mutfağından biliriz. Gaziantep’in meşhur yemeklerinden biri olan haylan kabağı aynı zamanda Hatay mutfağının da olmazsa olmaz yemek türlerinden biridir. Bu çevrede yetişen haylan kabakları ile yapılan yemek haşlanmış nohut, kuşbaşı et gibi malzemeler ile harmanlanarak zeytinyağı ile pişirilmeye bırakılıyor. Ortaya çıkan lezzet ise Antep mutfağındaki haylan kabağı yemeğinin tadını aratmayacak türden.

•  

Tepsi Kebabı

Hatay’ın en nadide yemeklerinden biri de tepsi kebabıdır. Tıpkı kâğıt kebapta olduğu gibi bu kebap türü de damak çatlatan bir tada sahiptir. Restoran ve lokantaların teşhir yemeği, deyim yerindeyse tam bir lezzet bombasıdır. Yalnızca Hatay’a özgü olan bu harikulade kebap türü yalnızca Hataylılar değil ülkenin pek çok insanın gönlünü fethetmiştir. Öyle ki, büyük şehirlerden sırf tepsi kebabı başta olmak üzere Hatay lezzetlerini tatmaya gelen hafta sonu gurmeleri bile var!

•  

Sembusak (Kapalı Lahmacun)

Sembusak için lahmacunun kapalı hali diyebiliriz. Lahmacunun kapalısı da olur muymuş canım dediğiniz duyar gibiyiz. El ile yoğrularak açılan hamuru sac veya tavada pişirdikten sonra içerisine bolca kıyma ve soğan katıyor sonra kapatılarak o şahane lezzet bombasını ortaya çıkarıyorlar. Sembusakı lezzetli kılan da incecik kızarmış hamuru ve içerisindeki kıymaya eşlik eden kimyon ve yeşilbiberdir. Hatay’ın en çok tüketilen hamur işi lezzetlerinden biri olan sembusakı ister yalnız başına ister çayın yanında yiyebilirsiniz. Ağzının tadını bilenler hamurun üzerine tereyağı eriterek öyle tüketiyorlar.

• .

Sarı Bülbül

Haşlanmış nohut tanelerinin belki de hemen herkesin çocukluğunda özel bir yeri vardır. Annelerimizin yemek öncesi haşladığı nohutlardan aşırmayan yoktur herhalde? Kimimiz tuzlayıp kimimiz ise sade olarak yediğimiz nohutlar eskiden Hatay sokaklarında seyyar satıcılar tarafından bugün nasıl bardakta mısır satılıyorsa aynı o şekilde satılırmış. Bugün ise Hatay’da özel bir yere sahip olan sarı bülbül bol baharatlı ve sıcak servisi ile yediden yetmişe her yaştan insanın afiyetle yediği bir yiyecek türüdür.

Sarı bülbül yiyeceğini daha da zenginleştirmek için içerisine küp küp doğranmış yeşilbiber, havuç tanecikleri, maydanoz ve kırmızı pul biber ile yeniliyor. Kimi lokantalarda sarı bülbüle rastlarken, daha çok Hataylı anneler eski gelenekleri yaşatmak adına evlerinde yapıyor ve akşam yemeklerinin vazgeçilmez yemeği oluyor.

Nasıl Yapılır: Haşlanan nohutların üzerine toz biber, kara biber, tuz, ve kimyon serpilerek karıştırılır ve afiyetle yenilir.

Kaytaz Böreği

Antakya mutfağının en lezzetli hamur işi yiyeceklerinden biri olan kaytaz böreği görüntüsü itibariyle tıpkı fındık lahmacununu andırıyor. Yöresel hamur işi yiyecekler arasında afiyetle yenilen kaytaz böreği, elle açılan küçük boy hamur ile ortasında bol kıyma ile midelere şölen yaşatan bir tada sahip. 

•  

Şıhıl Mahşi

Bu bildiğiniz dolma yemeklerinden değildir. Daha çok dolmaların sultanı olarak adlandırabileceğimiz şıhıl mahşi yemeği, bildiğimiz kabak dolması gibi ancak hem içeriği hem de yenirken insanın ağzında bıraktığı o enfes tat ile kendini diğer dolma yemeklerinden ayırıyor. Diğer dolma yemeklerinde olduğu gibi önce dolmaların içi oyuluyor, yağda kızartıldıktan sonra içerisine pişmiş kıymalı harç ekleniyor. İşte tamda bu noktada şıhıl mahşi diğer dolma yemeklerinden farklılaşıyor. Hatay usulü şıhıl mahşi yemeğinde kıyma harcına nohut, maydanoz, çam fıstığı ve salça ekleniyor. En son tepsiye dizildikten sonra tepsinin altını ise naneli ve salçalı su ile bulayıp fırında pişirmeye gönderiliyor.

•  

Katıklı Ekmek

Antakya sofralarının vazgeçilmez yiyeceklerinden biri olan katıklı ekmek kimine göre bir pizza, kimine göre bir lahmacun gibi fakat lezzetli her ikisinden de ayrı farklı bir tat yumağıdır. İncecik açılan ekmek hamuruna eklenen acı biler salçalı ve baharatlı çökelek ile yapılan katıklı ekmek fırından çıkar çıkmaz afiyetle yiyebileceğiniz bir yiyecektir.

•  

Şeyh Mualla (Şıh Mualla)

Hatay yöresine özgü nefis bir patlıcan yemeği olan şeyh mualla için patlıcan yemeklerinin şahı diyebiliriz. Tam bir lezzet bombası! İçeriği diğer patlıcan yemeklerinden farklıdır. Patlıcana ek olarak, yeşil mercimek, domates, kapya biberi ve sos ile zenginleştirilen yemek kısa sürede hazırlanarak afiyetle yenebilmektedir. Çoğunlukla ana yemekten çok salata gibi yenilmekte. Hafif ve doyurucu bir yemek olan şeyh mualla özellikle kış aylarında Hataylı ailelerin sofralarında yer verdikleri bir yemektir.

•  

Kepse Pilavı

Listemizde firik pilavına yer vermiştik. Bu defa sizlerle kepse pilavını paylaşmak istiyoruz. Kepse pilavı aslında Arap mutfağına ait bir yemek türüdür. Ortadoğu’da İran, Suriye ve Lübnan gibi ülkelerde yapılıyor. Hatay mutfağı da özellikle Suriye mutfağından etkilenmiş olduğunu biliyoruz. Kepse pilavı da Hatay mutfağında kendine yer edinmiştir.

Baharatı bol, yasemin pirinciyle yapılan kepse pilavı, üzerinde kızarmış bütün bir tavuk ile birlikte servis ediliyor. Pirinç taneciklerinin arasında yeşilbiber ve domates parçacıkları var. Ve tabii ki bol baharat ve nar gibi kızarmış tavuğun aroması. Tüm bu karışım ortaya enfes bir tat çıkarıyor. 1 kaşık yiyen tepsinin dibini sıyırıyor diyebiliriz.

•  

Hatay Usulü İçli Köfte

Bu lezzet bombasına aslında Türkiye’nin her yerinde rastlayabiliriz. Daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi şehirlerinde karşımıza çıkan içli köfte Hatay’da da yapılıyor ve afiyetle tüketiliyor. İçerisindeki yoğun kıymayı kalın bir ince bulgur tabakası kaplıyor. Yöreden yöreye göre değişen iç malzemesi çoğunlukla kıyma ve soğandan oluşuyor. Hatay usulü içli köfteye baktığımızda ise içerisinin dövülmüş et parçacıklarıyla kaplı olduğunu görürüz. İsteğe göre içine limon sıkarak yiyebilirsiniz. Müptelası olanlar soğuk soğuk yeseler dahi biz size bu küçük ama lezzeti büyük yiyeceği sıcak tüketmenizi tavsiye ederiz.

•  

İskenderun Döneri

İskenderun dönerine bugün artık Türkiye’nin pek çok şehrinde merkezi noktalarda rastlayabiliyoruz. Öyle ki, lezzeti Hatay sınırlarını aşarak büyük şehirlere kadar uzandı. Özel soslu Hatay döneri, sıradan bir dürüm döner gibi görünse de aslında İskenderun dönerini diğer alışık olduğumuz dürüm dönerlerden ayıran bambaşka bir lezzet farklılığı ve içerik zenginliği vardır. Orta kalınlıkta yumuşacık lavaş ekmeğinin arasında bolca serpiştirilen tavuk parçacıklarına domates, kıvırcık, marul ve isteğe göre turşu ilave ediliyor. Tüm bu malzeme özel sos ile birleştikten sonra ortaya şahane bir lezzet çıkıyor.

Lavaştan taşan iç malzemeleri ve dönerin en belirgin özelliği kendine has sosudur. Peki, bu özel Hatay sosu nedir derseniz; acı veya tatlı salça ile pul biber ve sıvı yağın karışımı bir karışımdan oluşmaktadır. Hatay’da dilediğiniz yerde, hatta neredeyse her köşe başında bir Hatay dürümcüsü bulabilirken, farklı şehirlerde ise ‘Hatay Usulü Döner’ tabelasını gördüğünüz yerde bu doyurucu yemeği afiyetle yiyebilirsiniz.

 

Kumbursiye Çorbası

Hatay sofralarının aranan yemek türlerinden biri olan kumbursiye çorbası, bu memleketin topraklarında yetişen kuzuların etinden yapılan bir besleyici ve doyurucu bir yemektir. Yapımı kolay, yemesi lezzetli olan bu çorba türü ne yazık ki diğer popüler yemeklere kıyasla Hatay dışında yaşayanların pek bilmediği bir yemektir. Yemeğin içeriği, kuşbaşı kuzu eti, arpacık soğanı, patates, kuru nane, süzme yoğurt ve tereyağı gibi bileşenlerden oluşuyor.

•  

Şişperek Çorbası

Kış aylarının vazgeçilmez yemeği olan şişperek çorbası Antakya mutfağının en beğenilen yemeklerinden biridir. Pirinç taneleri, doğranmış soğan, yoğurt ve mantı benzeri küçük-ince hamurların bir araya gelerek yapıldığı bu enfes çorba, ilk defa deneyenlerin bile midesine bayram ettirecek bir tada sahiptir. Her mevsim yapılıp içilse de, kış mevsiminde özellikle evlerde daha çok yapılarak insanın içini ısıtıyor. Lezzeti gayet iyi ve beğenebileceğiniz bir çorba türüdür. İçerisindeki malzemeler nedeniyle doyurucu ve bir o kadar da besleyici bir çorba türü olan şişperek çorbasını nane ile birlikte afiyetle tüketebilirsiniz.

•  

Ispanak Borani

Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölge şehirlerimizin yoğunlukla et ağırlıklı bir menüye sahip olduğunu görürüz. Elbette Hatay da et ağırlıklı bir menüye sahip olsa da bu mutfağın inanılmaz zenginliği yerini çok özel sebze ağırlık yemeklere de bırakabiliyor. Bunlardan biri de ıspanak borani yemeğidir. Antakya mutfağında önemli bir yere sahip olan ıspanak borani yemeği hemen her evde akşam sofralarını süsleyen lezzetlerden biridir. 

•  

Bakla Ezmesi

Antakya’nın dünyaca ünlü mutfağına ait bir lezzet bakla ezmesi… Baklalar suda bekledikten sonra ezilerek tahin, limon suyu ve sarımsak ile karıştırılıyor ve nefis bir meze olarak sofraları süslüyor.

Çökelek Salatası

Çökelek peyniri, Hatay’ın simgesi haline gelmiş leziz ürünlerden biri. Restoranlarda sıklıkla servis edilen çoban salataya karıştırılmış bir şekilde sunulan salata bu sebepten ötürü de çökelek salatası olarak anılır.

Zeytin Üfelemesi

Kesik yeşil zeytin Antakya kebapçılarında ikram olarak sunulan yöresel lezzetlerden biri. Zeytin üfelemesi ise meze şeklinde sunulan lezzetli bir zeytin salatası. İçerisinde kırma yeşil zeytin, domates, maydanoz, kuru soğan ve kırmızı biber yer alan lezzetin tadına bakmanızı tavsiye ederiz.

Sürk

Hatay’ın zeytini kadar  sürk peyniri de meşhur… Kokusu bazılarına itici gelse de tadı tüm peynirleri bir kenara atacak kadar lezzetlidir. Bol taze ot ve baharatlarla yoğrulan çökelek peynirlerinden hazırlanan bu lezzet, güneşte kurutulduktan sonra sofralarda yerini alır. Denemenizi ve hatta Hatay seyahatinden dönerken eviniz için satın almanızı tavsiye ederiz.

Hettüş Salatası

Semiotu’nu sevenler bir de salatasını yesin bakalım! Hatay kadınlarının bayat ekmeleri çöpe atmak yerine değerlendirmek gibi bir huyu var. Bir kısmı köfte harçlarına bir kısmı da salatalara gidiyor. Bayat ekmekle yapılan bir semizotu salatası olan hettüş salatası, şehrin leziz aperatiflerinden biri.

Zahter Salatası

Zahter yani bizim bildiğimiz kekik otunun çekilmeden önceki hali ile yapılan salata, maydanoz, soğan, nar ekşisi, zeytinyağı ve çeşitli baharatlarla harmanlanınca tadından yenmiyor.

Muhammara

Diğer bölgelerde “acuka” olarak bilinen bu lezzet, Gaziantep ve Hatay’da “muhammara” olarak anılıyor. Özellikle kahvaltıların baş tacı olan muhammara; bayat ekmek içi, salça, sarımsak, ceviz ve baharat ile hazırlanıyor, yiyenler ise lezzetine doyamıyor.

Humus

Hatay sofralarının olmazsa olmazıhumus, restoranlarda sıkça rastlayabileceğiniz leziz bir meze… Ortadoğu’dan ülkemize gelen meze nohuttan yapılıyor ve içerisine tahin, limon suyu gibi malzemeler ekleniyor.

Mütebbel

Lübnan usulü olarak bilinen mütebbel, Hatay’ımızın da yöresel yemekleri içerisinde yer alıyor. Közlenmiş patlıcan, tahin ve limon suyundan elde edilen bu leziz meze, Hatay’ın nefis kebapçılarında olmazsa olmaz mezelerden bir diğer.

Antakya Kömbesi

Anadolu’nun birçok yerinde bulunan kömbe, Hatay’da oldukça farklı bir şekilde karşımıza çıkıyor. Karanfil, mahlep, tarçın, damla sakızı, yenibahar, zencefil gibi baharatlarla yapılan Antakya Kömbesi, hamurunda yumurta ve yoğurt bulunmadığı için uzun süre tazeliğini koruyabiliyor.

Kerebiç

Güllaç bir ramazan tatlısı olarak bilinse de Hatay için ramazan tatlısı demek kerebiç demek. Lübnan tatlısı olarak da adlandırılan Kerebiç, farklı şekillere sahip olsa da aynı tada sahip. Kerebiç’in lezzetine lezzet katmak için ceviz ya da Antep fıstığı tercih edebilirsiniz.

•  

Kireçte Kabak

Bildiğimiz kabak tatlısının, Hatay usulü kireçte kebap… Bölgede yetişen balkabaklarından hazırlanan nefis tatlı, 300 gr. sönmemiş kireçte bekletiliyor ve bu nefis aromaya sahip oluyor

Künefe

Yalnızca listemizin sonuna değil; kelimelerin kifayetsiz kaldığı yere de gelmiş bulunuyoruz. Onun için söylenecek çok da fazla bir şey yok. Hatay denince akla gelen ilk lezzet olan künefe; tuzsuz Antakya peyniri, kadayıf, fıstık ve şerbetiyle damak çatlatan harika bir tatlı.