1- Mantı Çorbası
Türkiye’nin her yerinde gönül rahatlığı ile mantı yiyebilirsiniz ancak Gümüşhane’de ise mantının bu çeşidi size garip gelebilir. Nohutlu çorba ile karışık servis edilen mantı doyurucu özelliğe sahip. Yağ ve nane karışımı lezzeti ikiye katlıyor.
2- Katıklı Çorba
Gümüşhane’nin yöresel lezzetleri içerisinde meşhur bir lezzet katıklı çorba… Mısır ve ya bulgur yarması, ayran ve su gibi malzemelerden hazırlanan çorba, soğuk tüketilmesi sebebiyle kentte özellikle yaz aylarında sıklıkla pişirilen lezzetlerden biri.
3- Un Herlesi Çorbası
Başlangıç yemeklerinin vazgeçilmezi un herlesi çorbası, özellikle kış aylarında kentte sıklıkla pişirilen lezzetlerden. Bu yapımı basit az malzemeli çorbanın tadı ise tam aksine nefis güzellikte. Bol tereyağı, un ve su yapımı için yeterli 3 malzeme…
4- Gendime Pilavı
Geleneksel yemeklerden biri olarak özel günlerin vazgeçilmez lezzeti gendime pilavı, pek çok lezzeti bir arada bulunduran Gümüşhane’nin meşhur yemeklerinden biri. Bildiğimiz pilavlardan oldukça farklı bir lezzet olan gendime pilavı içerisinde aşurelik buğday, kuru fasulye, kuzu eti gibi malzemeler yer alıyor.
5- Evelik Dolması
Pek çok yörede sıklıkla adını duyabileceğiniz evelik dolması, Gümüşhaneliler tarafından benimsenmiş parmak ısırtan bir lezzet. Evelik yapraklarının içerisine bulgur ve pirinçten oluşan lezzetli bir harç katılıyor ve sarılıyor. Dolmaların pişirildiği tencereye zeytinyağı ve salçanın yanı sıra dana kemiği de ekleniyor.
6- Kartol Yahnisi
Bir kez tadanların ‘’dünyanın en lezzetli yemeği’’ olarak tanımladığı kartol yahnisi, halk arasında etli patates olarak anılan nefis bir yemek. Kentte akşam yemeklerinin besleyici ve lezzetli yemeklerinden biri olarak aranan yahni içerisinde en lezzetli etlerden biri olan yağsız dana kuşbaşı eti yer alıyor.
7- Borani
Sebze ve etin enfes uyumunu göreceğiniz borani, kentin gelenekselleşmiş lezzetlerinden biri. Ispanak, kuzu eti ve nohuttan yapılan bu yemek, süzme yoğurt ve diğer malzemelerle birleştirildiğinde tadından yenmiyor.
8- Fıtfıt Haşılı
İsmi farklı tadı ise bilindik bir Anadolu lezzeti olan fıtfıt haşıl yemeği, pilavlık bulgur ve süzme yoğurttan hazırlanan nefis bir lezzet. Hem doyurucu hem de lezzetli olan bu yapımı basit lezzeti, şehirde akşam yemeklerinde sıklıkla görebilirsiniz.
9- Pancar Kavurması
Yalnız Gümüşhane’ye değil pek çok ilimizde titizlikle hazırlanan bir lezzet olan pancar kavurması, sirke ve sarımsaklı suda haşlanmış pancarların tavada zeytinyağı ile bir süre kavrulmasından oluşuyor. Pancar sevenlerin denemesini şiddetle tavsiye ederiz.
10- Siron
Süzme tereyağı, ceviz, su, tuz ve un ile yapılır. Derin bir kap kullanılarak yapılan siron kesinlikle Gümüşhane’ye özgü bir lezzet. Şiddetle tavsiye ederiz.
11- Fırın Erişte
Diğer fırında eriştelerden farkı üzerine dökülen şerbet. Fırından alınan eriştenin üzerine kaynamış şekerli su eklenir ve bekletilir. Şekerli su yedirilince servis edilir.
12- Lemis
Gümüşhane dışında pek rastlamayacağınız bir yemek lemis… Un, pazı, patates, lor, maydonoz, tereyağı, yumurta, tuz ve ıspanak karışımından oluşan lemis bu yörenin başrollerinden. Becerikli ellerde sanata dönüşebilir.
13- Fasulye Bulgurlusu ( Pağla Denlisi)
Fasulye bulgurlusu, Gümüşhane’nin yöresel yemekleri listesinin olmazsa olmaz lezzetlerinden biri. Fasulyeler ayıklandıktan sonra küçük küçük kırılır. Daha sonra yağ eritilen tencerede soğan ve biberle kavrulur. Domatesler ilave edildikten sonra biraz daha pişer. Bulgur ve su eklendikten sonra dinlenmeye bırakılır. Kıvamını alınca da sofraya gelir.
14- Kete
Gümüşhane denince akla gelen lezzetlerden biri de kete… Yalnızca Gümüşhane’de yapılamamasına rağmen hem bölge halkı için hem de gelen turistler için bambaşka bir yeri olan ketenin geleneksel versiyonunda un, tereyağı, süt, maya ve bol tereyağı yer alıyor.
Gül şeklinde sarılması ve her katına tereyağı sürülmesiyle de o benzersiz lezzet ile baş başa bırakıyor bizleri. Gümüşhane’de bir çok pastanede bulabileceğiniz bu lezzeti sabah, öğle ve akşam fark etmeksizin hemen her öğünde afiyetle tüketebilirsiniz.
15- Asude Kuymağı
Trabzon’a yakınlığı sebebiyle bazı lezzetlerin göç ettiği Gümüşhane mutfağının, vazgeçilmezlerinden biri de asude kuymağı. Kuymak sevdalıları, Gümüşhane’nin kahvaltı mekanlarında olmazsa olmaz olan bu lezzeti denemeden dönmemelidir.
16- Erişte Tatlısı
Gümüşhane’ye özgü meşhur bir lezzet olan erişte tatlısı, erişteyi sadece makarna olarak tüketenler de küçük bir şaşkınlık uyandırıyor. İnce ince kesilmiş el açması erişteler, tereyağı ve sıvı yağ ile bir süre tavada kızarttıktan sonra üzerine önceden hazırlanan şerbetli su dökülüyor. Erişteler şerbetini çekince ortaya leziz bir hamur tatlısı çıkıyor.
17- Kara Helva
Pişirildiği her ilin yöresel yemeği olarak listelerde yerini alan kara helva, tercihe bağlı olarak pek çok şekilde pişirilen nefis tatlılardan biri. Bazen sıcak bazen daha yumuşak bazen de bilerek sert bir kıvamda yapılan helva, tamamen yapan kişinin damat tadı ve pişirme yöntemine göre hazırlanır. Bildiğimiz un helvasından pek de bir farkı olmayan helvayı, kent restoranlarında yemek sonrası sipariş verebilirsiniz.
18- Muska Tatlısı
Çıtır baklava yufkaları içerisine eklenen bol ceviz ve fıstıktan sonra muska şeklinde kapatılıyor. Gümüşhane restoranları ve pastanelerinde sıklıkla bulabileceğiniz bu tatlının evlerdeki yapımı ise bir başka güzel. Özellikle bayramlar ve diğer özel günlerde mutlaka yapılan muska tatlısının tadına bakmanızı şiddetle tavsiye ederiz.
19- Fışkıl Tatlısı
Canı hafif ve sütlü bir tatlı isteyenler için fışkıl tatlısı mutlaka tatmanızı tavsiye ettiğimiz yöresel lezzetlerden biri. İçerisinde yalnızca un, süt, su ve maya yer alan bu lezzetli tatlı bildiğimiz lokma tatlısından pek de farklı olmamakla birlikte, çıtırlığı dillere destan.
20- Köme
Köme ve pestilin ana vatanı diyebileceğimiz Gümüşhane’de cevizli sucuğun tadına bakmadan dönmemenizi tavsiye ederiz. Kentin yöresel ürünlerinden sayılan ve turistlerce paket paket satın alınan bu lezzeti tatmanız ve evinize götürmeniz için kent merkezinde bir iki tur atmanız yeterli.
21- Herle
Gümüşhane’de hem yöresel hem de farklı bir tat denemek isteyenler için herle tatlısı akla gelen ilk seçeneklerden biri. Tatlı yapılırken un ve irmik yağda kavruluyor ve ardından süt ve bal ekleniyor. Pişirildikten sonra kaselere koyulup soğumaya bırakılıyor ve son olarak da kaymak, badem ve tercihe bağlı seçilen meyvelerle süsleniyor.
22- Gaysefe
Erzurum yöresine ait olmasıyla bilinen ancak Gümüşhane’de de uzun yıllardır hazırlandığı için geleneksel lezzetler arasına giren gaysefe, bir süre tereyağında kavrulmuş kayısı kurularının bol ceviz ve şekerle harmanlandıktan sonra sofralarda yerini almasından oluşur.
23- Pestil
Pestil, Gümüşhane’de mutlaka denemeniz gereken lezzetlerden bir diğeri. Organik pekmez ve cevizden yapılan bu lezzet, yapay şeker katılmaması sebebiyle hem sağlığa faydalı hem de tatlı ihtiyacınızı sonuna kadar karşılıyor.