Tokat Yöresel Yemekleri

Tokat Yaprağı

Tokat denilince akla ilk gelen şey hiç şüphe yok ki Tokat Yaprağıdır. Tokat’ın verimli topraklarındaki üzüm bağlarında toplanan asma yaprakları Tokat’ta hem çok yaygın olarak kullanılıyor hem de birçok yemekte yerini alıyor. Ünü şehrin sınırlarını aşan Tokat yaprağı ticareti ülkenin her yerine yapılıyor ve her bölgede sofralarda yerini alıyor.

 

Tokat Pağacı

Tokat mutfağının yöresel yemeklerinden biri olan Tokat Pağacı Tokat’ta kahvaltı sofralarının vazgeçilmezidir. Özellikle Tokat köy kahvaltılarında rastlayabileceğiniz Tokat pağacı, tercihe göre üzerine tereyağı veya bal sürülerek tüketilir. Her ne şekilde tüketilirse tüketilsin lezzeti vazgeçilmez olan bu yemek bir kere deneyenlerin bir daha kahvaltı sofralarından eksik olmaz.

•  

Kuşburnu

Tokat’ın yöresel meyvelerinden biri olan kuşburnu, Tokatlıların doğal güzellik malzemesi olarak bilinir. Bolca C vitamini içeren kuşburnunun çayından reçeline pekmezine kadar birçok şeyi yapılır. Tokat’ta birçok evde en çok kaynatıldıktan sonra sıkılıp suyunun kaynatılması ile elde edilen marmelattın kahvaltıda ekmeklere sürülmesi ile tüketilir. Ülkemizde genelde kuşburnu çay olarak bilinir. Ancak Tokat kültürü ile tanıştıktan sonra kuşburnunun diğer tüketim şekilleri de öğrenilir.

Bat

Tokat’ın meşhur yemeklerinden biri olan bat kısırı andırır ama tamamen kendine has bir lezzettir.  Adını yeme şeklinden almıştır. Sulu bir yemek olması ve içine ekmek bandırılıp yendiği için bu ismi almıştır. Tokat’ın bu yöresel yemeği günümüzde İç Anadolu bölgesinin birçok ilinde hanımların 5 çayı toplantılarında başköşede yerini almaktadır.

Bakla Dolması

Ülkemizde oldukça geniş bir dolma menüsü varken en meşhur dolmaların yapıldığı Tokat yaprağının ana vatanı olan Tokat’ta dolma menünün zengin olmadığını düşünmek hata olur. Tokat bağlarından taze taze toplanan asma yapraklarından hazırlanan harika bir dolma da Bakla dolması. İç bakla ile hazırlanan bu yemeğin en önemli özelliği kemikli etlerin tencereye dizilmesi ve üzerine dolmalar dizilerek kemik suyunda pişirilmesi.

•  

Tokat Keşkeği

Tokat mutfağının zengin bir menüsü olmasına rağmen keşkeğin yeri apayrıdır. Öyle ki özel günlerde valiler Tokat’ın meşhur Ali Paşa Hamamı’nda keşkekli kutlamalar yaparlar.

Birçok yörede değişik tariflerle keşkek yapılmasına rağmen Tokat keşkeği lezzetiyle öne çıkar. Tokat halkı özel günlerde özel misafirlere Tokat keşkeği sunarlar. Tokatta misafire keşkek ikram etmek çok eski zamanlardan beri oldukça yaygındır.

•  

Tokat Çökeleklisi

Ülkemizin kahvaltı kültürünün vazgeçilmezi olan hamur işleri Tokat mutfağında da önemli bir yer tutar. Tokat’ta kısaca çökelekli diye adlandırılan Tokat çökeleklisinin tadı yiyenlerin damaklarında kalıyor.

Lezzetiyle diğer gözlemeleri sollayan bu gözlemenin özelliği içinde bulunan çökelektir. İncecik açılan hamurun içerisine Tokat çökeleği ve maydanoz konuyor ve odun kömüründe yanan sac üzerinde pişiriliyor.  Tokat çökeleklisi o kadar lezzetli oluyor ki festivallerde ve özel günlerde misafirlere bundan ikram ediliyor.

Niksar Cevizi

Tokat mutfağında cevizin önemi büyüktür. Neredeyse tüm tatlı ve çöreklerde ceviz kullanılır. Bu tatlıların ve çöreklerin lezzeti de kullanılan cevizden gelir. Niksar cevizini diğer cevizlerden ayıran özelliği yöreye özgü nitelikler taşımasıdır. Niksar cevizi tüketim ve gıda endüstrisinde aranan bir cevizde olması gereken bütün özelliklere sahiptir.

Yağ oranı %65, doluluk oranı ise %85 seviyesinde olan Niksar cevizi lezzet ve kalite açısından da diğer ceviz çeşitlerinden ayrılır.

Niksar Çöreği

Ceviziyle tüm ülkeye nam salan Niksar’ın yerel lezzetleri arasında yer alan Niksar çöreğini de unutmamak gerek. Niksar cevizinden yapılan Niksar çöreği Tokat ve tüm illerinde sıklıkla yapılır. Niksar cevizi ve çöreği o kadar meşhurdur ki romanlara bile konu olmuştur.

Bayatlamayan uzun süre taze kalabilen bol cevizli Niksar çöreği çayın yanına çok yakıştığı gibi kahvaltılarda da çok sık tüketilen bir yiyecektir. Tokat Niksar’da yapılmaya başlanıp daha sonra hem tokat ilçelerine hem de çevre illere yayılan bu lezzeti mutlaka deneyin.

•  

Tokat Kebabı

Ülkemizin kebap çeşitliliği açısından ne kadar zengin olduğunu bilmeyen yoktur. Tokat kebabı da bu kebapların başında gelir. Tokat’ın verimli topraklarına yetiştirilen sebzeler ile kuzu etinin mükemmel bir şekilde kaynaşması ile yapılan Tokat kebabı, ünü diğer illere yayılmadan önce eski Tokat evlerinde ve bağ evlerinde bulunan özel fırınlarda pişirilirdi. Bu şekilde kendine has üretim yöntemiyle ve lezzetiyle zamanla bilinen bir lezzet haline geldi.

Tokat Çemeni

Oldukça lezzetli bir tada sahip olan Tokat çemeni, kahvaltı sofralarının sevilen lezzetlerinden biridir. Sürülebilir kıvamı ile kahvaltı sofralarının yanı sıra ara öğünlerde de sevilerek tüketilir. Hafif acı ve aromatik bir tada sahip olan Tokat çemeni aynı zamanda sos olarak da kullanılır.

•  

Madımak

Tokat’ın önemli yöresel yemeklerinden biri olan madımak adını ana malzemesi olan ottan alır. Önemli bir yemek olmasının yanında madımak otunun yöre halkı için önemi büyüktür. Halkın yaşantısında da önemli bir yer edinmiş olan madımak manilere bilmecelere bile konu olmuştur. Bölgede yaşayan kadınlar madımak zamanı hep beraber madımak toplamaya gider ve böylece sosyalleşmiş olur.

Bacaklı Çorba

Zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Tokat kendine özgü lezzetleriyle Anadolu mutfaklarının en önemli mutfakları arasına girmiştir. Yöresel ürünlerle hazırlanan yemeklerinin yanında Tokat mutfağının oldukça önemli çorbaları da vardır. Bacaklı çorba da bunlardan biridir.

Bacaklı çorba birçok yörede farklı şekillerde yapılır ve farklı isimlerle adlandırılır. Aslen Tokat yöresine ait olan yeşil mercimekli erişteli çorba Tokat evlerinde sıklıkla yerini alır. Herkesin severek tükettiği bu besleyici ve bol vitaminli çorba Tokat yöresel çorbalarının başında gelir.

Helle Çorbası

Tokat yöresine özgü bol şifalı ve doyurucu bu sofra farklı lezzette bir çorba arayanlar için en doğru seçim olacak. Unla ve mercimekle yapılan bu çorba çok basit bir o kadar da lezzetli. Hele çorbasının diğer isimleri de loğusa çorbası veya un çorbası. Eski zamanlarda Tokat yöresinde yeni doğum yapan kadınlara bu çorbadan yapılıp içirilirdi. Çünkü çorbanın süt arttırıcı etkisi olduğuna inanılırdır. Günümüzde hala çoğu yerde bu amaçla bu çorba yapılıyor ve etkisine de inanılıyor.

Toyga Çorbası

Türk mutfağının zengin çorba çeşitlerinden biri olan Toyga Çorbası birçok yörede yapılır. Hem sıcak hem de soğuk şekilde tüketilen bu çorba Tokat yöresel çorbaları arasında da gösterilebilir. Yapıldığı yörelerde genellikle dini bayramlarda bolca pişirilir ve gelen misafirlere ikram edilir.

Gendüme Çorbası

Gendüme çorbasına Karadeniz’in farklı illerinde rastlansa da aslen Tokat yöresine ait olan bir çorbadır. Tokat mutfağının önemli lezzetlerinden biri olan bu besleyici ve doyurucu çorba lezzetiyle de oldukça ünlüdür. Gendüme çorbası içerisindeki bol malzemeler nedeniyle ana yemek kategorisinde de değerlendirilse de soğuk kış günlerinde insanlar içini ısıtmak için bu çorbayı tercih eder.

Mercimekli Hamur Çorbası

Tokat yöresinin lezzetli çorbalarından biri de yeşil mercimekli hamur çorbası. Protein deposu yeşil mercimeğe bir de hamur ekleniyor ve çorba vitaminli olduğu kadar doyurucu da oluyor. Üzerine eklenen sarımsaklı yoğurt ile kızdırılmış tereyağı ise lezzetine lezzet katıyor. Tokat’ın sevilen çorbalarından biri olan mercimekli hamur çorbası Tokat evlerinde severek tüketiliyor.

Ayva Tatlısı

Karadeniz’in en güzel şehirlerinden biri olan Tokat, doğal güzelliklerinin yanı sıra yemekleriyle de ünlüdür. Özellikle tatlıları bir başka lezzetlidir. Kış denilince akla gelen ilk meyve olan ayvanın tıpkı bir gelin gibi kaymak ile süslenmiş tatlısı ise her yörede olduğu gibi Tokat’ın da vazgeçilmez tatlılarındandır. Tatlı krizlerini vicdan azabı çekmeden bastırabileceğiniz ayva tatlısı soğuk kış günlerinde en çok tercih edilen tatlıların başında gelir.

Zile Pekmezi

Ülkemizde pek çok farklı şekilde pekmez yapılmakta ve tüketilmektedir. Bunlardan biri de Tokat Zile ilçesinin adının duyulmasını sağlayan Zile Pekmezi! Zile pekmezini diğer pekmezlerden ayıran en önemli özelliği pekmezin rengidir. Diğer pekmezlerin aksine beyaz renkli olan Zile Pekmezi lezzetiyle de diğer pekmezlerden ayrılır.

Cevizli Şeker Sucuğu (Köme)

Lezzetini Tokat bağlarında yetiştirilen taze üzümler ve Niksar cevizinden alan cevizli sucuk tam bir enerji deposudur. Bağ bozumu ile ve taze cevizlerin toplanmasıyla köylerde yapımına başlanılan bu lezzetli ve besleyici tatlı şeker ve benzeri katkı maddesi içermez. Bu nedenle de eski zamanlardan beri hem Tokatta hem de ülkemizin her köşesinde severek tüketilir.

Tırtıl Baklavası

Ülkemizin neredeyse her yöresinde değişik tariflerde baklava yapılmaktadır. Ne şekilde yapılırsa yapılsın baklavanın lezzetini bilmeyen yoktur. Bu lezzetli baklavalardan biri de Tokat’a özgü Tırtıl Baklavası. Tırtıl baklavası Tokat’ta bayram baklavası olarak bilinir. Dini bayramlarda bu tatlı tokat evlerinde yapılır ve misafirlere ikram edilir.

Yufka Tatlısı

Yemekleri ile sam salan Tokat tatlıları ile de geniş bir yelpazeye sahiptir. Çörekler, baklavalar, pekmezler ile meşhur olan Tokat’ın basit ve şerbetli tatlısı yufka tatlısı da tokat mutfağında önemli bir yere sahiptir. Tokat köylerinde kadınlar toplanıp yufka açarlar ve sac da pişirirler. Bu yufkalar saklanarak kış boyu tatlılarda, böreklerde kullanılır. Yufka tatlısı da bu kurutulmuş yufkalardan hazırlanır.

Yufkalar ıslatılarak tepsiye dizilir. Aralarına isteğe göre fındık veya ceviz konulur. Yufkalar fırında iyice kızartıldıktan sonra fırından alınır ve üzerine şerbet dökülür. Bu tatlının en önemli özelliği şerbetinin içine beyaz zile pekmezi eklenmesidir. Şerbetinden yufkalarına kadar tamamen Tokat kültürünü yansıtan yufka tatlısını Tokat’a yolunuz düşerse mutlaka deneyin.

Zambak Reçeli

Tokat’ın sembolü akzambaklardan birçok ürün elde edilir. Bunlardan biri de zambak reçelidir. Tokat’ın sembolü zambağın kokusu, tadı Tokatlılar tarafından giden misafirlere ikram edilerek tattırılır. Veya paketlenmiş zambak reçeli giden misafirlere hediye edilir. Tokat için önemli bir yere sahip olan zambak reçeli bilinen reçellerden farklı lezzetiyle Tokat’ta kahvaltı sofralarını tatlandırmak için kullanılır.