Muş’un Yöresel Yemekleri 

Pek çok yörede olduğu kadar Muş lezzetleri arasında da ön plana çıkan Ayran aşı çorbası, kentin soğuk geçen kış akşamlarında iç ısıtan başlangıç yemeklerinden bir diğeri. Önceden haşlanan nohut ve buğdayın, yoğurt ve biraz da su eklenerek kaynatıldığı bu lezzetli çorba, içerisindeki protein içeren besinler olduğu için sağlıklı ve besin değeri yüksek bir çorba olarak da gösteriliyor.

2- Helimaşı

Haşlanmış nohut ve kemiklerinden sıyrılmış haşlama et ve mercimek eklenerek hazırlanan bu lezzet bombası yemeğin ismi helimaşı… Ek olarak soğan da katılan helimaşının rengi görseldekine göre daha kırmızı salçalı bir renge sahip. Denemenizi şiddetle tavsiye ederiz.

3- Hez Dolması

Lahana dolmalarının kuşbaşı et ve pirinçle buluştuğu hez dolması, Muş’un yöresel lezzetleri arasında yer alıyor. Tencerede ağır ağır pişen yemek tüm lezzetini içerisinde saklıyor.

4- Çorti

Soğan, lahana ve reyhanla beraber kaynatılan bulgurlu köftelerden oluşan çorti yemeği, sevilerek yapılan yöresel yemeklerden biridir. Lezzetini baharatlardan alan yemek, doyurucu ve hafiftir.

3- Muş Böreği

Muş’a özel yapımıyla meşhur olan böreğin içerisinde soğanlarla kavrulmuş kıyma bulunmakta. Bol yağla eritilen börek, tepside üstü kızarana kadar pişiriliyor. Soğuduktan sonra dilimlenen börek, incecik hamuruyla ağızda anında dağılıyor.

4- Muş Köftesi

Muş evlerinden eksik olmayan enfes köfte, lezzetini bulgurun iyice yoğrulmasından alıyor. Yoğrulan köftelerin içerisine harç koyulduktan sonra suda haşlanıyor. İlk sıcağı çıktıktan sonra yoğurt ve tereyağıyla servis edilen Muş köftesi, evlerin vazgeçilmez yemeklerinden.

5- Domatesli Lahana Dolması

Muş’un parmak ısırtan lezzetlerinden biri olarak gösterilen domatesli lahana dolması, halk tarafından sıklıkla pişirilen leziz bir yemek. Haşlanmış lahana yapraklarına, kıyma ve bulgurdan oluşan iç harç ekleniyor. Tencereye bir sıra dolma bir sıra da domates eklenerek pişiriliyor ve domatesin lezzetli suyu dolmaya karışıyor. Son olarak da kızdırılmış tereyağ eklenerek servis ediliyor.

6- Keşkek

Et yemekleriyle ünlü Muş mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden bir diğeri de keşkek… Haşlanmış nohut içerisine soğan ve biber eklendikten sonra bol yağ ile karıştırılarak kaynatılan yemek içerisine muhakkak et de ekleniyor. Tadı ise enfes güzellikte.

7- Cavbelek

Kurut ismini verdikleri kurutulmuş yoğurt, un ve bulgur eklenerek pişirilen bu lezzetin ismi cavbelek. Sarımsak ve soğanla harmanlanan yemek Muş’un yöresel yemekleri arasında büyük önem arz ediyor.

8- Mırtöge

Ne yazık ki güzel bir fotoğrafını bulamadığımız mırtöge yemeği, Muş mutfağının önemli lezzetleri arasında yer alıyor. Un ve yağlı karışımın içine yumurta kırıldıktan sonra tavada kızartılarak servis ediliyor.

9- Herse

Haşlama kemiksiz etlerin önceden suda haşlanmış buğday ile karışımından elde edilen herse, Muş halkının sevdiği yemeklerden biri. Muş mutfağının yapı taşlarından biri olarak gösterilen hersenin üzerine bolca kızdırılmış yağ dökülerek servis edildiğini belirtelim.

10- Kaburga Dolması

Kaburga dolması, düğün yemeklerinin ve bayram sofralarının vazgeçilmez öğünü olarak sofralarda yerini alıyor.  Kaburgayı keskin bir bıçakla kestikten sonra pirinçten ve küp küp doğranmış ciğer etinden oluşan lezzetli iç harç da eklendi mi tadından yenmiyor.

11- Jağ

Muş yöresine bağlı dağlarda yetişen bir çeşit bitki olan jağ, yaz aylarında toplanır ve yemekler için stoklanır. Turşu gibi tenekelerde saklanan bitki kışın yağ dökülen tavalarda yumurta ile birlikte pişirilir. Biraz da un katıldı mı tadından yenmez. Denemenizi tavsiye ederiz.

14- Kırçik

Bir tür meze olarak tarif edebileceğimiz kırçik, yaz aylarında kurutulan salatalık kabuklarından hazırlanıyor. Benzerine çok az rastlayabileceğiniz bu yemek, salatalık kabuklarının yağda kavrulduktan sonra soğan ve biber gibi malzemelerinde eklenmesiyle oldukça lezzetli bir hale geliyor. Üzerine ise işkene ismini verdikleri yoğurt, su, yağ ve sarımsak karışımından elde edilen bir sos dökülüyor.

15- Gülük

Muş bölgesinde yetişen ve genellikle ilkbahar aylarında bölgedeki dağlarda görülen yöresel pancarın ismi güllük… Suda haşlandıktan sonra yumurta ve pirinç de eklenerek pişirilmeye devam ediyor.

16- Kenger

Yine bölgede yetişen otlardan biri olan kenger, Muş yöresinde pek çok yemeğe katılan bir ürün aynı zamanda…  Direk haşlanarak yenebildiği gibi üzerine yumurta kırılarak da lezzetli bir hale getirilir.  Üzerine sevdiğiniz baharatlardan da ekleyebilirsiniz.

17- Sıpidak

Yine Muş’ta yetişen bir pancar türü olarak sıpidak, haşlandıktan sonra yoğurt eklenerek servis ediliyor. Diğer yandan Muş halkı sıpidağı yumurtalı da çok seviyor.

18- Uçkun

İlkbaharda dağlarda yetişen bir bitki türü olan uçkun otunun lezzeti dillere destan… Pek çok derde deva olan bu sebzenin bir öyküsü de var. Lokman hekimlerden biri bir gün Muş’a gelir ve bakar herkes lahana yiyor. Kendi kendine burada çok hasta insan vardır diye düşünür. Bahar aylarında uçkun otunun yetiştiğini gördüğünü ise derdini bulan dermanını da bulmuştur der. Lahanadan gelen zararın, uçkun otu ile giderildiğini savunur.

19- Kak

Kak, bir meyve salatası olarak da düşünüldüğü gibi pek çok ana yemeğe de katılan kurutulmuş meyvelere verilen isimdir. Yaz aylarında küçük küçük doğranan meyveler kurutulur ve tüm yıl yemeklerde kullanılmak üzere saklanır.

20- Teter Helvası

Teter helvası, hem yapılış hem de tat itibariyle oldukça farklı tatlılardan biri. Köy ekmeğinin pekmez ve kaymakla buluştuğu tatlının hazırlanışı oldukça pratik. Pekmezle ıslatılan köy ekmeklerinin üzeri kaymak ve fındıkla süslendikten sonra servis ediliyor.