GÜNEYDOĞU ANADOLU HALK OYUNLARI

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Halk Oyunları Kıyafetleri:

Güneydoğu Anadolu' da genellikle oynanan oyunlar :

Ağır halay, Düz halay, Ağır Malatya, Berde, Deriko (derino), Galüç, Üçayak, Ağır hava, Dik

hava, Hasandağlı, Lorke, Pekme-zo , Dokuzlu, Dokuzzokkalı, Tırpano, Kudora halayı, Ağır

Govcuk, Tırge, Simsimi, Sevda

Bu oyunlar Türk halk danslarının adlarından da anlaşıldığı gibi Adıyaman halk oyun Halay

bölgesinde oynanan dizi biçimindeki oyunlardandır ve genellikle ağır olarak sürdürülen

oyunlardandır. Kadınlar da bu oyunlardan bir kısmını kendi aralarında oynamaktadırlar.

Oyunlara eşlik eden müzik aletleri

Davul, Zurna, Kaval, Bağlama, Tef, Iklığ, Darbuka, Cümbüş, Leğen, Cura.

Diyarbakır' da halk oyunları; kına geceleri, düğün, bayram ve özel zamanlarda oynanır.

Bazen sohbet ve eğlenme amaçlı gidilen yerlerde halk oyunları da oynanır.Bazen de yöreye

özgü eyvanlı evlerde eğlence amaçlı bir araya gelinir ve bu muhabbetlerin açılışı halk

oyunlarıyla yapılır ve ardından müzik ile devam eder, hatta bu güzel sohbetler için özel

davul zurna bile temin edilir.

Yörede oyunlar genelde ağırdan başlayıp hızlanarak devam eder. Oyun formları genellikle;

Düz çizgi,

Karşılıklı iki düz çizgi,

Yarım daire,

Daire formundadır.

Bazı kırsal kesimlerde ise çeşitli biçimde diziler oluşturulur ve sözlü sözsüz ezgiler eşliğinde

oynanır. Oyunlar serçe parmaklar, kollar ve avuç içlerinin birleşmesiyle oynanmaktadır.

Bazı oyunlarda kollar serbest bir halde seyir gösterir.

Örneğin Çepik oyunu gibi. Yörede bazı oyunlar belli araçlar eşliğinde oynanır. Bu araçlar

genelde ;

Testi,

Bakraç,

Tüfek,

Sopa,

Tırpan,

Kepenek 'tir.

Seyirlik oyunları geçmişte gerçekleşen olaylar, doğadan etkileşim, dini inançlar ve

hikayelerden derlenip belli bir formda ve uygun müzikle sahneleme olayıdır. Bu oyunlar

yörede halen eski canlılığını koruyarak oynanmaktadır.

 

DİYARBAKIR' DAKİ HALK OYUNLARI  İSİMLERİ

KEŞE-O

DELİLE ( DELİLO)

GOVEND ( HALAY )

HARRANİ ( ESMERİM )

ŞUŞANE ( TEK AYAK )

DU-NIG ( ÇİFT AYAK )

ÇAÇAN

ÇEPİK

MERYEMO

PAPURE

DÜZO

KADIN DELİLOSU

KADIN HALAYI

TEŞİ

BERİ

TEŞİ ( ERKEK )

GUR-U PEZ ( KURT KUZU )

HASAT

KELEK

KILIÇ KALKAN

ÇÖMÇE GELİN

 

Gaziantep ilinde en çok sevilip oynanan oyunlar

Dokuzlu, Oğuzlu, Çepikli - Çibikli ( Havarişko da denir ), Fatige demune, Mani, Şirin Nar,

Mendilli, Leylim.

Gaziantep ili sınırları içerisinde Türkmen oymaklarından Barak aşireti de yaşamaktadır.

Bunların da kendilerine özgü çok güzel Türk halk dansları vardır. Bu oyunlara davul, zurna

eşlik eder. Bu oyunlarda müziğe, kartal kanadından yapılan ve Zambur adı verilen bir halk

çalgısı da eşlik etmektedir.

Gaziantep ili Türk halk dansları kadar halk müziği bakımından da çok zengin illerimizden

biridir. Yörede yapılan araştırmalar bu bölgedeki türkü ve melodilerin Uzun havalar, Kırık

havalar ve Halaylar olmak üzere üçlü grup altında toplanabileceğini göstermekdir.

Halk müziği araçlar :Üflemeli sazlar, başta orta kaba olmak üzere Zurna, dilli dilsiz Kavallar

yaylı sazlardan  Kemane, vurmalı sazlardan başta Davul olmak üzere, Tef, Darbuka ve zil.

Barak' lar arasında bugün de çok sevilip oynana oyunlardan bazıları; Meryem, Mermere,

Kaba, Tam Kaba, Kırıkcan, Çobanbeyli, Nahsani, Barak Halayı ya da Barak İki Kamış oyunu,

Üçürdüm.

Halk Oyunu

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Halk Oyunları Kıyafetleri

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Halk Oyunları Kıyafetleri Nelerdir, İsimleri

Nelerdir, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Halk Oyunlarında Erkek ve Kadınlar

Neler Giyer

Bölgenin tamamına yakın bir bölümünde Türkmen kültürünün yerleşik olmasıyla birlikte

Arap kültürünün etkisi de görülmektedir.

Giyilen iller: Gaziantep, Adıyaman, Şanlı Urfa, Malatya, Mardin, Kahramanmaraş, Adana,

Hatay.

Erkek kostümü:

Derpi - Kıras, kuşak, başlık, çarık, çorap.

Yelek - Kırk düğme, cepken - aba cepken, gömlek, şalvar, kuşak, başlık ( sırmalı poşu,

ahmediye, terlik - poşu, camadan ), çorap, yemeni.

Kadın kostümü:

Üç etek veya kaftan - üst elbise, salmalı köynek - iç elbise, şalvar, kemer - kuşak, başlık,

önlük, çorap, yemeni

 

Üç etek veya kaftan - üst elbise, salmalı köynek - iç elbise, şalvar, kemer - kuşak, başlık,önlük, çorap, yemeni