Türküleri- Halk Oyunları
Rize Yöresi
Rize bölgesinde oynanan halk dansları genelde horon olarak adlandırılır. Daha çok tulum, kemençe, nadiren de ağız mızıkası ve armonika eşliğinde oynanan horon bazen de bir türkü veya deyiş eşliğinde oynanabilir.
Figürleri çeşitlilik gösteren horonlar, temelde Rize horonları ve Hemşin olarak iki gruba ayrılır. Genellikle Hemşin horonları tulum, Rize horonları kemençe eşliğinde oynanır. Hemşin horonları Çayeli’nin dağlık kesimlerinden başlayarak Hemşin, Pazar, Ardeşen ve Fındıklı hattını içine alır. Rize horonları ise İkizdere-İyidere hattından Çayeli’nin sahil kesimine kadar uzanan bir alan da oynanır.
Horon, ortada tulum veya kemençeci ile kızlı erkekli elele tutuşup bir halka oluşturularak oynanır. Horonda yapılan titreme, silkiniş, ürperme figürleri denizi, denizden çıkan balığın can çekişini ifade eder. Horonu yöneten, diğer oyunculara yön gösteren kişi “horoncu başı”dır. Horoncu başı oyun içerisinde çeşitli “uyarma”larla horunun düzenini sağlar. Tulumla oynanan oyunlarda (eğer tulumun yapısı müsaitse) bu görevi tulumcu da yapabilmektedir.
Uyarmalar: Şaşma beri bakDik oyna dikAl aşağı alAl geri alYaylan yaylanSavuş savuşAt belini atKalk oynaGeldim beraber seslen canlı Yaşşa tulumSes ver canlıEnişteee……
Yörede Oynanan ve Sahnelenen Horonlar: Hemşin Sallama Siya siya Yüksek Hemşin Topaloğlu Atlama Hemşin iki ayak Rize iki ayak Rize sıksarayı Papilat Çinçiva Rize kız horonu……
Peştemalin Duğumi
Peştemalin Duğumi
Aldılar Sevduğumi
Daha Bu Genç Yaşumda
Yaktılar Yüreğumi
Peştemali Peştemali
Kızlar Bağlar Peştemali
Seven Seveni Alır
Düğün Eder Ahali
Kız Sana Alacağum
Mavili Peştemali
Alacak Mısın Bana
Mavili Peştemali
Peştemali Sarıdan
Başlar Oni Yarıdan
Sevdaluk Eder Kızlar
İbret Alur Arıdan
Peştemali Peştemali
Kızlar Bağlar Peştemali
Seven Seveni Alır
Düğün Eder Ahali
Kız Sana Alacağum
Mavili Peştemali
Alacak Mısın Bana
Mavili Peştemali
Peştemali Kırmızı
Her Zaman Güler Yuzi
Ne İsteyusun Benden
E Müslümanın Kızı
Peştemali Peştemali
Kızlar Bağlar Peştemali
Seven Seveni Alır
Düğün Eder Ahali
Kız Sana Alacağum
Mavili Peştemali
Alacak Mısın Bana
Mavili Peştemali
Uydum yarın sözüne
Uydum yarın sözüne
Çıktum yayla düzüne
Bulamadum yarumi
Rastlamadım izune
E yaylalar yaylalar
Yarum burdan geçtu mi
Karu buzlu sulardan
Kana kana içtu mi
E yaylalar yaylalar
Başı dumanlı dağlar
Kız ben senun yüzünden
Nedur kalduğum hallar
Çayeli'nden öteye
Çayelinden öteye,
Gidelum yali yali.
Sırtındaki sepetun,
Ben olayım hamalı.
Sepetumun ipleri,
Keseyi omuzumu.
Aç beyaz pestemali,
Bir göreyim yüzünü.
Karlı tepeden beri,
Yeşil çay bahçeleri,
Çay filizi toplayı,
Peştemalli kızları.
Akayı daşlı dere
Akayı daşlı dere
Vura vura daşlara
Çesileyim sevdiğum
O gözlere kaşlara
Kurbanım çaşlı dere
Gülüne çiçeğune
Kız senin türkilerun
Dert oldu yüreğume
Oy dere daşlı dere
Derman ol derdumuze
Mevlam sabırlar versun
Sevdiğum ikimuze
Süküt et daşlı dere
Derdumi dinlesana
Gurban olayım mevla
Bizi gavuştursana
Ağasar dereleri
Ağasar dereleri
Aksa yukarı aksa
Vermem seni ellere
Tonya üstüme kalksa
Ağasar dereleri
Bulanık akayisun
Gözlerimin içine
Sevdalı bakayisun
Ağısar dereleri
Aksun yukarı aksun
O incecuk bellere
Ha bu uşak dolansın
Bir Türkü Diyeceğim
Bir Türkü Diyeceğim
Nazmiye Uyanır Mı
Geldik Karşı Karşıya
Buna Can Dayanır Mı
Suyu Koydum Fincana
Aşık Oldum Ben Sana
Yanayırum Nazmiye
Yazık Değil Mi Bana
Sevdalıyım Duramam
Başımı Kaldıramam
Bu Sevdalı Başımnan
Nereye Gitsem Duramam
Ne Sevimli Çiçeksin
Bardağa Koysam Seni
(Fincana Koysam Seni)
İkbalim Yok Nazmiye
Felek Ağlattı Beni
Bu Gece Rüya Gördüm
Kadın
Bu Gece Rüya Cordum
Olmadı Bağa Ayan
Erkek
Kemençemin Sesune
Uyan Sevduğum Uyan
Kadın
Ben Bu Gece Rüyama
Cordum Seni Elmişidun
Erkek
Bende Cordum Rüyama
Sen Benim Olmuşidun
Kadın
Gene Cordum Rüyama
Cuya Darıldın Bağa
Erkek
Ben De Gördüm Anani
Olmuş Bağa Gaynana
Kadın
Soralum Bu Rüyayı
Acep Nedur Manası
Erkek
Böyle Olur Oy Gızlar
Aşuların Rüyası
E paçı çeşanuni
E paçı çeşanuni
Niçun bağladun yana
Çeşan benum değil mi
Uşak ne lazım sana
E paçi nerden aldın
Belundekı çeşanı
Ben her zaman bulurum
Kendume yakışanı
E paçı çeşanunun
Dali olayım dali
Değer mi çeşanuna
Uşak babanın mali
Garardı Garadeniz
Garardı Garadeniz (De Yâr Yâr Oy)
Sardi Dört Yanimuzu (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Bu Gaybana Sevdaluk (Da Yâr Yâr Oy)
Alacak Canimuzu (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Şişurdik Fogaları (De Yâr Yâr Oy)
Gayağum Yatti Yana (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Eziyet Etme Uşak (De Yâr Yâr Oy)
Ha Bu Yanginli Cana (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Gemiciyim Gemici (De Yâr Yâr Oy)
Yaşayamam Garaya (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Ne Zaman Geleceksun (De Yâr Yâr Oy)
Canum Çıktı Burıya (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Gideyrum Oy Ay Kız (De Yâr Yâr Oy)
İstanbul Seferina (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Allah Bizi Gayira (De Yâr Yâr Oy)
Tez Celesun Yeruna (Da Yâr Aman Yavrum Aman)
Gemiye Çektik Yelken
Gemiye çektik yelken
Biz sefere giderken
Dua eyle sevdiğim
Geleyim daha erken
Trabzon`u aşalım
Ne zaman buluşalım
Yar senlen uyuşalım
Bir birimizi alalım
Dökülmüş iki yana
O sırmalı saçların
Yar senlen ayrılalı
Durmuyor gözyaşlarım
Demir aldık limandan
Hava esti bir yandan
Her şeyi unuturdum
Yar çıkmıyor aklımdan
Karadenizin beni
Güzel dediler seni
Çok da güzel deyilsin
Cilven yakıyor beni
Kemençemde var üç tel
Soldaki olur ince
Zorla alamam seni
Sen razı olmayınca
Gökte Yıldız Ay Misun
Gökte Yıldız Ay Misun Da,
Kemençeme Yay Misun.
Alsam Seni Elime Ssst Ssst,(ıslık)
Baksam Çalayi Misun.
Kemençeme Tel Misun Da,
Derdimi Bilir Misun.
Hayda Gidelim Desem Ssst Ssst,(ıslık)
Benimle Gelir Misun.
Kemençeme Tel Misun Da
Sen Benim Neyim İsun,
Çok Bakayusun Bana Ssst Ssst,(ıslık/
Beni Yiyecek Misun.
Kil Olsa Çubuk Olsa Da,
Kemençeme Yay Olsa.
Sarsak Birbirimizi Ssst Ssst,(ıslık)
Kimseler Uyanmasa.
Haldoz'un Portakali
Haldoz'un Portakali (Aman Aman)
Kuvaroz'un Limoni (Haydi Haydi)
Ben Gitmişim Karaya (Aman Aman)
Yavrum Sen Tut Dümeni (Haydi Haydi)
Askaros Burun Burun (Aman Aman)
Martine Fişek Sürün (Haydi Haydi)
Alayım Sevduğumi (Aman Aman)
Sonra Beni Eldurun (Haydi Haydi)
Yalı Boyu Kavaklar (Aman Aman)
Açtı Yeşil Yapraklar (Haydi Haydi)
Ben Almadım O Yari (Aman Aman)
Alsın Kara Topraklar (Haydi Haydi)
Kerez Çiçek Açıyor
Kiraz Çiçek Açıyor
Aykırı Dal Üstüne (Can Can Can)
Aykırı Dal Üstüne (Şıp Şıp Şıp)
Alır Seni Kaçarım
Kollarımın Üstüne
Bayırımın Dibinde
Üzüm Vurdu Üzüme (Can Can Can)
Üzüm Vurdu Üzüme (Şıp Şıp Şıp)
İnkar Etme Sevduğum
Yüzün Vurdu Yüzüme
Olayım O Gözlere
Onlar Nasıl Bakıyor (Can Can Can)
Onlar Nasıl Bakıyor (Şıp Şıp Şıp)
O Gözlerin Bakışı
Beni Candan Yakıyor
Çık Çıkalum Dağlara
Dağalr Olsun Evimiz (Can Can Can)
Dağlar Olsun Evimiz (Şıp Şıp Şıp)
Her Gomardan Bir Yaprak
Olsun Keremidimi
Kiremite Su Düşti
Kiremite Su Düşti De
Eminem Evden Uçti
Zavallı Annesinin De
Etekleri Tutuşti
Ya Gidin Bakın Oni De
Belkim Çöllere Düşti
Hep Kızlar Pay Pay Oldi Da
Bana Emine Düşti
Emine Guş Muyidi Da
Asdi Boynunu Düşdi
Bu Fena Sevdalıktan Da
Yandı Yürek Tutuşti
Bir Sene Gördüm Seni De
Sen Benden Ayrı Düştün
Bir Daha Görsem Seni De
Yaşamak Bana Düşti
Oy dağlarum dağlarum
Oy dağlarum dağlarum
Duman kalkmaz başından
Mektuplarum ıslandı
Gözlerumun yaşından
Ha bu akan dereler
Hep gözümün yaşıdır
Sevişüp de ayrılmak
Ölümün gardaşudır
İndum dağdan aşağı
Bulamadum izuni
Gelin olali beru
Göremedum yuzuni
Soğuk Suyun Başında
Soğuk Suyun Başında (Emine'm)
Buldum Boyalı Yazma (Emine'm)
Ben Sana Demedum Mi (Emine'm)
Daha Kumar Oynama (Emine'm)
Gidiyorum Yaylaya (Emine'm)
Su Bağlaya Bağlaya (Emine'm)
Aç Beyaz Kollaruni (Emine'm)
Gel Sallaya Sallaya (Emine'm)
Bağladım Peştamalı (Emine'm)
Düğüme Bak Düğüme (Emine'm)
Çok Pişman Olacaksun (Emine'm)
Beni Almaduğune (Emine'm)
Sevda Ettum Adettum (Emine'm)
Almadum İnat Ettum (Emine'm)
Ettuğum Sevdaları (Emine'm)
Almak Değil Adettu (Emine'm)
Tabancamın Sapını
Tabancamın Sapını
Gülle Donatacağım
Alacağım Başka Yar
(Seveceğim Başka Yar)
Seni Çatlatacağım
Oy Benim Gülizar'um
Hem Söyler Hem Yazarum
Gonuştuğumuz Yerler
(Seviştiğumuz Yerler)
Olsun Senun Mezarun
Tabancam Doli Mermi
Seven Böyle Eder Mı
İnsan Sevduği Yarı
Bırakurda Gider Mi
Tabancam Doli Saçma
Kaçma Sevduğum Kaçma
Zaten Ben Yaralıyım
Bir Yara Da Sen Açma
Yenge Kızın Bir Tane
Yenge Kızın Bir Tane
Saçları Tane Tane
Yenge Kızın İkidir
Küçüğü Benimkidir
Yenge Kızın Üç Oldu
Biri Bana Güç Oldu
Yenge Kızın Dört Oldu
Biri Bana Dert Oldu
Yenge Kızın Beş Oldu
Biri Bana Eş Oldu
Yenge Kızın Altıdır
Yanakları Tatlıdır
Yenge Kızın Yedidir
Bir Tanesi Dertlidir
Yenge Kızın Sekizdir
Bir Tanesi Semizdir
Yenge Kızın Dokuzdur
Bir Büyüğü Domuzdur
Yenge Kızın On Tamam
Bayıldım Aman Aman
Yeni çıkayı yeni de
Yeni çıkayı yeni (de)
Derelerin ormanı
Sevdalıktan kesildi
Dizlerimin dermanı (da)
Derenin derincesi (de)
Akar suyun incesi
Gel biraz gonuşalım
Gönlümün eğlencesi (de)
İpek peştemalların (da)
Yanına bak yanına
Annen ekmek batırdı
Yesin Onu Ninesi
Salina salina
Suya gidersun
Su değil maksadın yavrum
Seyran edersun
Sen bu güzelliklen yavrum
Çok naz edersun
Anan var midur ?
Baban var midur ?
Seni bağa met ettiler
Asli var midur ?
O gözler o kaşlar o domiz
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Görmedum hayiruni
Of birdanem
O gözler o kaşlar o domiz
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Oy ben ne edeceğum
Of birdanem
Yürek yaralarumi ?
Yürek yaralarumi ?
Aldadi beni sevdam
Eyvah birdanem
Yedi paralarumi
Yedi paralarumi
Olmadı alamadum
Of birdanem
Tonya'nun gaydasuni
Tonya'nun gaydasuni
Beş tane sevda ettum
Eyvah birdanem
Görmedum faydasuni
Görmedum faydasuni
O gözler o kaşlar o domiz
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Yaylanun çimenine
Of birdanem
Peri bağurur peri
Peri bağurur peri
Kar yağdi da kapatti
Eyvah birdanem
Konuştuğumuz yeri
Konuştuğumuz yeri
Ayağında çoraplar
Of birdanem
Kara koyun yünüdür
Kara koyun yünüdür
Gel edelum sevdaluk
Eyvah birdanem
Sevdaluğun günüdür
Sevdaluğun günüdür
O gözler o kaşlar o domiz
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Yesun oni nenesi da
Yesun oni nenesi
Şişmanoğli vurdiler
Şişmanoğli vurdiler
Kayalara serdiler
Daha cani çıkmadan
Salini bağladiler
Ey gidi şişmanoğli
Severdin gülizar'i
Yeşil sandala benzer
Şişmanoğli mezari
.jpg)
