Türküleri- Halk Oyunları
Adıyaman Halk Oyunları kadın ve erkeğin yan yana yer aldığı bir karografiye sahiptir. Bu da Adıyaman Halk kültüründe kadının rolünü göstermesi açısından oldukça mühimdir. Dünya Halk Dansları alanında dünya brinciliği almış olan halk oyunları çok zengin ve özgün figürlere sahiptir.
Oyun Çeşitleri
Sal Oyunu: Fırat Nehrinde salla geçen düğün alayını konu alır.
Düz Oyun : Fırat kenarındaki köyün birinde yaşayan adamın kızına aşık olan, fakat kızı alamayan ve sevdasından hastalanan bir gencin serüvenini konu alır.
Oyuna Davet: Düğünlerde gençlerin birbirlerini oyuna davet etmelerini konu alır.
Hasat Oyunu : Ailece ekin biçen ve hasattan sonra yakınlarını ziyaret eden ve şölen düzenleyen çiftçi ailesini konu alır.
Kımıl Oyunu: Kımıl (Süne) haşerenin ekinlere zarar vermesi sonucu meydana gelen kıtlığı ve halkın kımılla mücadelesini konu alır.
Göçer Oyunu: Hayvancılıkla uğraşan köylülerin yaz aylarında yaylalara göç etmelerini ve burada başlarından geçenleri konu alır.
Helle Can : Helle adlı bir bey kızı ile rüyasında gördüğü ve daha sonra var olduğunu öğrendiği Can adlı gencin evlenerek mutlu olmalarını konu alır.
Ağırlama: Düğünlerde yaşlı, ve hatırı sayılır kimselerin ağır ve gösterişli bir tempo ile oynadıkları oyunu konu alır.
Hallaç Oyunu: Pamuk atmaya gittiği evin kızına aşık olan bir hallacın serüvenini anlatır.
Türkan Oyunu: Sevdiği gencin dışında birine verilen Türkan adlı bir kızın yolda müsaade alarak iki rekat namaz kılıp o esnada ölmesi olayını konu alır.
Dıng Oyunu : Güzel ve güçlü bir kızın dıng dıng şeklinde ses çıkararak bulgur dövmesi sırasında aşık olan gencin hikayesini konu alır.
Barış Oyunu: Birbirilerine düşman aile ya da aşiretlerin barışmalarını konu alır.
Kaynana Oyunu: Düğünde kaynananın gelinin önünde eline Çömçe (Kepçe) ve ayna alarak oynamasını konu alır.
Oyuncu Giysileri
Kadın Oyuncu Giysileri
Ayakkabı : Yemeni ve çarıktır.yemeninin arkası düzdür. Ön tarafı açık ve avaredir. Yemininin rengi ise kırmızıdır.
Çorap : Yünden olup (ele örülmüş) ince ve desenlidir.
Şalvar : Boydan olup paçalarının uçlarına lastik geçirilen, kumaşı kırmızı saten veya kutindir
İç Gömlek : Pazenden olup boydandır, kolları yarımdır.
Zıbın : Kumaşı kutinden olup halep malıdır, boydan üç etektir, astarı kırmızı veya mavi küçük desenli çiçeklidir. Kollar uzun, kol ağzı tek yırtmaçlıdır. Ön iki eteğin uçlarına basmadan ipler dikilir, arkadan üstüste gelecek şekilde çarpaz edilerek önden bağlanır, kuşak erkekte olduğu gibidir, zıbın üstüne bağlanır.
Taç : Kadın oyuncular için başlarının üzerine yuvarlak gümüşten yapılan yanları zincirli gümüş panezlftir.
Keten : Yazma iki kat edilip başa konulur ve uçları arkadan ilmik yapılır.
Adıyaman yöresinde iki çeşit baş bağlama vardır.
Ovadaki baş bağlama, kırsal kesimde yaşayanların baş bağlamaları, başa takılan kep buğday sapından örülür, etrafı kahverengi pazenle çevrilir, üstüne gümüşten taç takılır. Tacın zincirine altın veya gümüş gazi (Altın) takılır, kullabın alt kısmına pendik denilen bir kumaş dikilir. Kepin üstüne ise beyaz keten veya satenden saçaklı hiddik takılır. Ketenin altına puşu bağlanır, puşu tamamen sırmadandır, kahverengi ve sırmalıdır, bu bağlantı şekline üsten bağlama adı verilir.
Erkek Oyuncu Giysileri
Çorap: Yün iplikle örülür, iki çeşittir. Çorapların elle örülmesi daha makbuldür, kaba olan coliki, ince örülen ise desenlidir. renkleri beyazdır. Çorabın lastik yünden iplik örülür bunlara bağlanır;
Ayakkabı ( Çarık ) : Hayvan derisinden yapılır, deri ipliği ile dikilir, etrafına delikler yayılarak deri iplikleri ile kundura bağı gibi bağlantı yapılır.
Ayakkabı ( Yemeni ) : Kösele veya deriden yapılır arka kısmı üç santim kadar uzundur. (Paçiklidir) topuk kısmı çok alçaktır, yemeni genellikle siyah deriden yapılır.
Şalvar: Gabardin kumaşdan yapılır bel bağlantı yeri satendendir, alt peyik kısmı normal uzunluktadır, paçaları dardır. Dağ köylerinde keçi kılından yapılan şalvarlar da giyilmektedir.
Kuşak: Yünlü dokumadır ve desenlidir, bir buçuk metre boyunda olup kuşağın iki ucuna satenden parça dikilir, bele bağlandıktan sonra görülmeyecek şekilde iç kısma alınır.
Gömlek: Kumaşı kutniden olup, sığmalıda olabilir, gömlekler beyaz sarı olup çizgilidir, hakim yakalı kolları uzun ve kırmızıdır. Meydane kumaşından da yapılabilir.
Kırk Düğme Yelek: Kumaşı gabardin olup kahverengidir, ön tarafı satenden kaplı kırk adet düğme olup, ön cephesi işlemelidir, kollar gene kahverengi satenden olup, yarım kolludur.
Fes: Yünden yapılır, desenli olarak örülür, genç kızların çeyiz olarak hazırladıkları bu çeyizlik düğün evine getirilir. Düğüne gelen davetlilere düğün bittikten sonra terlik, yünden örülmüş keten hediye olarak verilir.
Adıyaman Türküleri
Ay Doğar Aşar Gider
Ay Doğar Aşar Gider
Adıyaman/Gölbaşı türküleri
Ay Doğar Aşar Gider
Gızlar Maraş'a Gider
Bir Elim Yar Koynunda
Bir Elim Boşa Gider
Hora Da Gelin Ne Diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Karşıdadır Evleri
Yayılır Develeri
Oturmuş Koyun Sağar
Terlemiş Sineleri
Hora Da Gelin Ne Diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Su Gelir Daşa Değer
Kirpikler Kaşa Değer
Yardan Bir Name Gelmiş
Azizdir Başa Değer
Hora Da Gelin Ne Diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Karşıda Koyun Kuzu
Koyuna Verin Tuzu
Koyun Neylesin Tuzu
Bekâra Verin Kızı
Hora Da Gelin Ne Diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Han Işıktır Işıktır
Dam Dama Dolaşıktır
Çok Nazlanma Kaynana
Kızın Da Bana Aşıktır
Hora Da Gelin Ne Diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Adıyaman dağında
Bülbül öter bağında
Allah canımı alsın
Oyarin kollarında
Hora da gelin ne diyon
Hora Da Gelin Ne Diyon
Söylüyom Söylemiyon
Daha Da Bana Ne Diyon
Gölbaşına Vardım
Gölbaşına Vardım
Akşam Olur Karanlığa Kalırsın, Ahçik Çıkmış Kilisenin Taşına ve Güzellerden Üç Güzel Var türküleri ile müziksel olarak benzerlik gösterir.
Gölbaşına Vardım Gülleri Çoktur
Güzeller Geliyor Sevdiğim Yoktur
Şalvarlı Gelin Yallah
Fistanlı Gelin Billah
Öldürdün Beni
Şu Derenin Alıcından Burcundan
Bana Gelsen Ölür Müydün Acından
Şalvarlı Gelin Yallah
Fistanlı Gelin Billah
Öldürdün Beni
Gölbaşına Vardım Tiren Duruyor
Anam Beni Gurbet Ele Yolluyor
Şalvarlı Gelin Yallah
Fistanlı Gelin Billah
Öldürdün Beni.
Altın Yüzüğüm Kırıldı
Altın Yüzüğüm Kırıldı (Hey)
Suya Düştü Su Duruldu (Hey)
Dediler Yarin Geliyor (Hey)
İnce Bellerim Kırıldı
Tel Tel Tellerine
Kurban Olam Dillerine Vay
Atımın Da Nalı Yoktur (Hey)
Üzerinde Çulu Yoktur (Hey)
Göl Başında Yolu Yoktur (Hey)
Git Gelemem Emmim Kızı
Tel Tel Tellerine
Kurban Olam Dillerine Vay
Altınlarım Nal Edeyim (Hey)
Al Hırkamı Çul Edeyim (Hey)
Göl Başını Yol Edeyim (Hey)
Ben Gelemem Emim Kızı
Tel Tel Tellerine
Kurban Olam Dillerine Vay
Ağla Gönül Yine Bugün Ağlamanın Zamanı Geldi
Gezinti kısmına atla
Ağla Gönül Yine Bugün
Ağlamanın Zamanı Geldi (Vah Vah)
Yas Matem Giyip Karaları
Bağlamanın Zamanı Geldi (Yar Aman)
Di Gel Anam Di Gel Başın İçin Olsun
Ağlatma Beni Ah Garalara Bağlatma Beni
Felek Bahtıma Gara Dedi
Harap Etti Ömrümü (Vah Vah)
Gel Kurtar Ecel Bu Canı
Gitmek Zamanı Geldi (Yar Aman)
Di Gel Anam Di Gel Başın İçin Olsun
Ağlatma Beni Ah Garalara Bağlatma Be
Bir Mektup Yazdırdım
Bir Mektup Yazdırdım Urfa'lı Kızına,
Zalimin Kızı Anam Bakmaz Yüzüme,
Anam Duyar İse Vurur Dizine.
Uy Nenni Nenni Askerim Nenni Esmerim Nenni.
Bir Mektup Yazdırdım Bir Ucu Kara,
Künyemiz Geliyor Karakollara,
Anam Duyar İse Düşer Yollara.
Uy Nenni Nenni Askerim Nenni Esmerim Nenni.
Evlerinin Önü Mermer Döseli,
Doktorlar Geliyor Anam Eli Şişeli,
Üç Gün Oldu Ben Bu Aşka Düseli.
Uy Nenni Nenni Askerim Nenni Esmerim Nenni.
Damın Ardı Tandıram
Damın Ardı Tandıram
Maşa Vuram Yandıram
Gülüm Uykuda Kalmış
Kalmıyam Uyandıram
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Kurbandır Bu Can
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Hayrandır Bu Can
Damın Ardı Kapkara
Gülüm Gel Beni Ara
Şaçına Kumlar Dolmuş
Tarak Getirem Tara
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Kurbandır Bu Can
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Hayrandır Bu Can
Damın Ardı Aşhana
Nazlı Yarim Gel Bana
Eğer Seni Vermezse
Kin Güderim Babana
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Kurbandır Bu Can
Di Gel Di Gel Güllü Can
Sana Hayrandır Bu Can
Dere Boyu Saz Olur
Dere Boyu Saz Olur
Gül Açılr Yaz Olur
Ben Yarime Gül Demem
Gülün Ömrü Az Olur
Hazal Hazal Sen Ettin Dilimi Lal
Hazal Hazal Gel Kırık Gönlümü Al
Dere Boyu Bahçalar
Yar Oturmuş Saz Çalar
O Yarin Kaşı Gözü
Yüreğimi Parçalar
Hazal Hazal Sen Ettin Dilimi Lal
Hazal Hazal Gel Kırık Gönlümü Al
Dere Boyu Pıtırak
Minder Getir Oturak
Sen Beni Al Ben Seni
Bu Sevdadan Kurtulak
Hazal Hazal Sen Ettin Dilimi Lal
Hazal Hazal Gel Kırık Gönlümü Al
Durnalar Dizi Dizi
Durnalar Dizi Dizi
Aşar Dağı Denizi
Uçun Sılama Doğru
Dilanım Bekler Bizi
Gel Gel Benim Dilan'ım
Ben Yoluna Gurbanım
Seni Alır Gaçarım
Vermezse Anan Hanım
Şalvarında Düğümü
Elindeki Güğümü
Dilan'ım Nerde Gördün
Bir Kere Güldüğümü
Gel Gel Benim Dilan'ım
Ben Yoluna Gurbanım
Seni Alır Gaçarım
Vermezse Anan Hanım
Ay Doğar Yücelere
Gün Doğar Gecelere
Ayrılık Çok Sürerse
Halımız Nicelere
Gel Gel Benim Dilan'ım
Ben Yoluna Gurbanım
Seni Alır Gaçarım
Vermezse Anan Hanım
Dut Ağacı Burulur
Dibinde Su Durulur
Eller Dilan Dedikçe
Benim Boyum Burulur
Gel Gel Benim Dilan'ım
Ben Yoluna Gurbanım
Seni Alır Gaçarım
Vermezse Anan Hanım
Eyvanına Vardım
Eyvanına Vardım
Derdim Çoktur Hangisine Yanayım adlı türkü ile müzik olarak benzerlik gösterir.
Eyvanına Vardım Eyvanı Çamur,
Odasına Vardım Elleri Hamur.
Uykudan Uyanmış Gözleri Mahmur,
Ömrümde Görmedim Böyle Gelini.
Gelini Gelini Türkmen Gelini,
Saramadım Aney Gel Gör Halimi.
İpek Köynek Giymiş Ayna Dizinde,
Sıralı Benleri O Mah Yüzünde.
Sevemedim Vazgeçmiyor Nazından,
Ömrümde Görmedim Böyle Gelini.
Gelini Gelini Türkmen Gelini,
Saramadım Aney Gel Gör Halimi.
Kaleden kaleye şahin uçurdum
Kaleden kaleye şahin uçurdum,
Ah ilen vah ilen ömrüm geçirdim.
Yare seker ezdim şerbet içirdim.
Öyle olur böyl'olur türkmen gelini,
Edası hoş olur türkmen gelini.
Kaleden kaleye taş ben olaydım,
Elâ göz üstüne kas ben olaydım.
Yalnız kalana es ben olaydım.
Öyle olur böyl'olur türkmen gelini,
Edası hoş olur türkmen gelini.
İki Kız Gider Düğüne
İki Kız Gider Düğüne (Boylarına Kurban)
Ben Vurgunam Büyüğüne (Huylarına Hayran)
Kör Olası Anaları (Boylarına Kurban
Vermiyor Ki Sevdiğine (Huylarına Hayran)
Halay Başında Güzeller (Boylarına Kurban)
Yarime Bakıyor Eller (Huylarına Hayran)
Bir Güzelin Hatırına (Boylarına Kurban)
Başa Geldi Türlü Haller (Huylarına Hayran)
Bu Yıl Da Geçirdik Yazı (Boylarına Kurban)
Zalım Anan Vermez Kızı (Huylarına Hayran)
Her Bir Dert Çekilir (Boylarına Kurban)
Çekilmiyor Ana Nazı (Huylarına Hayran)