TARİHSEL GELİŞİMİ

Tarihi araştırmalar Antakya bölgesinde yerleşimin çok öncelere dayandığını göstermektedir. Burada hayat, insanoğlunun yazıyı icadından çok önce Paleolitik Çağda başlamıştır. Bölgede yapılan kazılarda Orta Paleolitik, Üst Paleolitik, İlk, Orta ve Son Kalkolitik, İlk Tunç çağına ait bulgular elde edilmiştir. M.Ö. IX. Yüzyılda Antakya çevresinde yaşayan bir kısım küçük topluluklar Hattena Krallığını kurmuşlardır. Antakya Bölgesine daha sonra Persler hakim olmuşlardır. İskender’in Kral Kodomanus’u yenmesinden sonra Antakya yöresinde Pers üstünlüğü sona ermiştir.

Antakya şehrinin kuruluşu Büyük İskender zamanına rastlamaktadır. Ancak şehri asıl kuran ve ismini veren kişi İmparator Seleukos’tur. I. Seleukos, Samandağ’ı ve Amik Gölü kıyısındaki şehirleri yıktırarak Antakya’yı kurdurur. Antakya kısa sürede büyüyerek Roma ve İskenderiye’den sonra antik devrin üçüncü büyük şehri konumuna gelmiştir. Roma 395’te ikiye ayrıldığı zaman Antakya Bizans’ın (Doğu Roma) elinde kalmıştır. Yermük Savaşı’nın ardından İslam kuvvetleri Antakya’yı kuşatmıştır. Uzun süren kuşatmadan sonra bölgeye Müslümanların yerleşmesi sağlanmıştır. Antakya İslam hakimiyetinde serhat şehri (sagr) özelliğini kazanarak, askeri üs haline gelmiştir.

Halife Harun Reşid zamanında (786-809) Antakya bölgesi bir vilayet haline getirilmiştir. Şehir 638’den 969’a kadar Müslüman Arapların elinde kalmıştır. Bu tarihten sonra bir asırdan fazla Bizanslıların elinde kalarak Müslümanlara karşı Bizans’ın başlıca kalesi olmuştur. Yıllarca süren taarruzlar ve zelzeleler şehrin eski önemini kaybetmesine neden olmuştur.

Antakya Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sırasında Osmanlı topraklarına katılmıştır. 12 Kasım 1918 tarihinde İskenderun’dan başlayarak Hatay’ı işgal eden Fransızlar,  Hatay Devleti’nin 2 Eylül 1938 tarihinde kurulmasına kadar bölgeye hakim olmuşlardır.

2 Eylül 1938 – 23 Temmuz 1939 tarihleri arasında 10 ay 21 gün müstakil bir devlet olarak idare edilen Hatay, Hatay Millet Meclisi’nin 29 Haziran 1939 tarihinde aldığı karar ile 23 Temmuz 1939’ da Türkiye’nin 63. vilayeti olarak anavatana katılmıştır.

MEDENİYET	DÖNEMİ
Paleolitik Çağ	M.Ö. 43000 / M.Ö. 17000
Epipaleotik Çağ	M.Ö 17000 / M.Ö. 10000
Kalkolitik Çağ	M.Ö. 5500 / M.Ö. 3000
Erken tunç çağı	M.Ö. 3000 / M.Ö. 2000
Hattiler /Hatay ismini buradan almıştır/Proto Türk	M.Ö. 3000 / M.Ö. 2500
Hurriler/Mitani-Proto Türk	M.Ö. 2500 / M.Ö. 2000
Mukiş– Proto Türk	M.Ö. 2000 / M.Ö. 1650
Hititler	M.Ö. 1650 / M.Ö. 1200
Asurlular	M.Ö. 1100 / M.Ö. 623
Oğuzlar	M.Ö. 623 / M.Ö. 600
Persler	M.Ö. 600 / M.Ö. 480
Klasik Dönem	M.Ö. 480 / M.Ö. 333
Makedon Dönemi	M.Ö. 333 / M.Ö. 64
Seleukos Krallığı	M.Ö. 300 / M.Ö. 64
Roma Cumhuriyet Dönemi	M.Ö. 64 / M.Ö. 30
Roma İmparatorluk Dönemi	M.Ö. 30 / M.S. 395
Doğu Roma Dönemi	M.S. 395 / M.S. 638
İslami Dönem (Emevi, Abbasi, Tolunoğlları, İkşidler)	M.S. 638 / M.S. 969
Doğu Roma Dönemi	M.S. 969 / M.S. 1084
Selçuklu Dönemi	M.S. 1084 / M.S. 1098
Antakya Prensliği	M.S. 1098 / M.S. 1268
Memlük Dönemi	M.S. 1268 / M.S. 1516
Osmanlı Dönemi	M.S. 1516 / M.S. 1918
İskenderun Sancağı	M.S. 1918 / M.S. 1938
Hatay Devleti	M.S. 1938 / M.S. 1939
Türkiye Cumhuriyeti	M.S. 1939 / ∞

COĞRAFİ DURUMU

Hatay ülkemizin güneyinde yer alır. Batıdan Akdeniz (İskenderun Körfezi) , güney ve doğudan Suriye, kuzeybatıdan Adana ili, kuzeyden Osmaniye ili ve kuzeydoğudan Gaziantep ili sınırlarıyla çevrilidir. Yüzölçümü 5.559 km² olup, il topraklarının % 46,1’ini dağlar, %33,5’ini ovalar ve %20,4’ünü platolar oluşturur. Türkiye Cumhuriyeti’nin sınır illerinden biri olan Hatay ilinin merkez ilçesi Antakya, 36° 10′ kuzey enlemi ve 36° 06′ doğu boylamı ile yurdumuzun en güneyinde yer almaktadır.

Kuzeyden güneybatıya uzanan Nur Dağları (Amanos) ve Kel Dağ ile Suriye platoları arasında kalan ilin verimli topraklarına sahip olan Amik Ovası, batıda şerit halinde uzanan bir kıyı ovasını oluşturur. İlin başlıca akarsuları Asi, Karasu ve Afrin nehirleridir. Sulama amaçlı iki adet baraj (Tahtaköprü ve Yarseli) bulunmaktadır.

Hatay, 2013 yılında Büyükşehir olmuştur. Hatay’da Büyükşehir Belediyesi’nin yanı sıra 15 ilçe belediyesi ve bu belediyelere bağlı 589 mahalle bulunmaktadır.